Mavzu: Eritmadagi temir (2) ni bixromatik aniqlash. Reja: Kirish. I. Asosiy qism I. 1 Kationlarga xos umumiy xususiyatlari

Vismut (III) Kationi xususiy reaksiyalari.
Gidroliz Vismut tuzlari suvli eritmada gidroliz bo’lib kam eruvchan vismutil (BiO^) ioni tuzlari hosil qiladi:
BiCl₃  2H₂O  Bi(OH)₂Cl  2HCl
Bi(OH)₂Cl  BiOCl  H₂O
BiOCl oq rangli cho’kmasi mineral kislotalar qo’shib qizdirilganda eriydi. Ammo H₂C₄H₄O₆ ta’sirida (SbOCl dan farqli holda) erimaydi.
Тajribaning bajarilishi: 2-3 tomchi vismut(III) tuzi eritmasiga 10-15 tomchi distillangan suv qo’shib 4-5 marta suyultiriladi. Hosil bo’lgan oq cho’kmani xlorid kislota eritmasi tomizib eritiladi va yana suv qo’shib suyultiriladi.Sodir bo’lgan o’zgarishni qayd eting.
Kaliy iodidi vismut(III) tuzlarining eritmalaridan qora rangli BiJ₃ cho’kmasini cho’kmasini hosil qiladi:
BiCl₃  3KJ  BiJ₃  3KCl
Ammo hosil bo’lgan cho’kma mo’l miqdordagi KJ bilan reaksiyaga kirishib K[BiJ₄] kompleksini hosil qilib erib ketadi:
BiJ₃  KJ  K[BiJ₄].
Тajribaning bajarilishi: 4-5 tomchi vismut(III) nitrat eritmasiga bir tomchi KJ eritmasi tomizing. Hosil bo’lgan qora cho’kmaga yana bir necha tomchi KJ qo’shib aralashtirilib eritiladi. Natijada hosil bo’lgan kompleks birikmaning rangini qayd eting.
6.4.3. Natriy sulfidi kislotali muhitda vismut(III) ioni bilan qoramtir jigar rangli Bi₂S₃ cho’kmasini hosil qiladi:
2Bi(NO₃)₃  3Na₂S  Bi₂S₃   6NaNO₃
Cho’kma suyultirilgan (nitrat kislota, va temir(III) xlorididan tashqari) kislotalarda erimaydi.
Bi₂S₃  8HNO₃  2Bi(NO₃) ₃  2NO  3S  4H₂O
Bi₂S₃  6FeCl₃  2BiCl₃  3S  6FeCl₂.
Тajribaning bajarilishi: 4-5 tomchi Bi(NO₃)₃ eritmasiga bir necha tomchi 2n HCl eritmasi va 2-3 tomchi Na₂S eritmasi qo’shing. Hosil bo’lgan cho’kmani ikkiga bo’lib,uning eruvchanligiga nitrat kislota va temir(III) xloridi eritmalarining ta’siri ыrganiladi.
6.4.4.Qalay (II) xloridi ishqoriy muhitda Bi^3 ionini Bi metaligacha qaytaradi.Bunda qora cho’kma hosil bo’ladi;
3SnCl₂  2BiCl₃ 18NaOH  3Na₂SnO₃  2Bi  12NaCl  9H₂O
qora
Тajribaning bajarilishi: 2-3 tomchi qalay(II) xloridi eritmasiga dastlab hosil bo’lgan cho’kma erib ketgunga qadar NaOH eritmasi tomizib aralashtiring. Hosil bo’lgan eritmaga BiCl₃ eritmasi tomizing va qora cho’kmaning hosil bo’lishi kuzatiladi.