Mavzu: Elеmеntlar Davriy sistеmasi va Davriy qonuni

Darsning maqsadi: 1,Ta`limiy maqsad: Metallmaslar. Uglеrod guruhidagi elеmеntlarning tavsifi. Uglеrodning elеmеntlar davriy sistеmasida joylashgan o`rni,atom tuzilishi uglеrod allotropiyasi haqida bilim ko`nikma va malaka berish;
2.Tarbiyaviy maqsad O‘quvchilarga Uglerod guruhidagi elementlarning umumiy tavsifi haqida umumiy tushunchalar berish asosida kengroq nazariy bilimlar berish orqali ularning dunyo qarashini kengaytirish, ekologik tarbiya berish.
3. Rivojlantiruvchi maqsad: O’quvchilarning o’quv adabiyotlari va darsliklar ustida mustaqil ishlash ko’nikmalarini shakllantirish.
4. Kompitensiya elementlari: Fanga oid kompitensiya-1)Kimyoviy jarayon ,hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish 2)Element va hodisalarni kimyoviy tilda ifodalay olish.3)Kimyoviy tajribalar o’tkazish va amaliyotda qo’llash. Umumiy kompitensiya- 1)Kommunikativ kompitensiya, 2)Axborotlar bilan ishlash kompitensiyasi,3)O’zini o’zi rivojlantirish kompitensiyasi,4)Ijtimoiy faol fuqarolik kompitensiyasi,5)Milliy va umummadaniy kompitensiya,6)Matematik savodxonlik, fan va texnika yangiliklaridan xabardor bo’lish hamda foydalanish kompitensiyasi

Dasrning turi: an`anaviy Darsning usuli: ma`ruza darsi. Savol- javob
Darsning jihozi: Elementlar davriy jadval. Kodaskop. Ko`rgazmali materillar , darsga oid sladlar kimyoviy moddalar to`plami va darslik
Darsning tashkiliy qismi:
1.O`quvchilar bilan salomlashish. 2.O`quvchilarning davomatni aniqlash.
3.O`quvchilar bilan siyosiy daqiqa. 4. O`tilgan mavzuni so`rash.
Yangi darsning bayoni.
IV guruh bosh guruhchasi elementlari haqida umumiy tushunchalar berishda elementlar
Davriy qonun va Davriy jadvali, atom tuzilishi nuqtai-nazaridan yondoshish kerak.
Dars Davriy jadval va quyidagi 1-jadval asosida tashkil etiladi:
Quyidagi savollar asosida o‘quvchilarga nazariy bilimlar beriladi:

1. 
   Uglerod guruhiga qaysi elementlar kiradi?
   
2. 
   Uglerod guruhi elementlarining
   

1. 
   tashqi elektron pog‘onasidagi elektronlar
   
2. 
   valentligi
   
3. 
   oksidlanish darajasi
   
4. 
   yuqori oksidlari
   
5. 
   vodorodli birikmalari
   
6. 
   yadro zaryadiga bog‘liq ravishda elektromanfiyligi o‘zgarishi
   

3. 
   Yuqori oksidlari xossalaridagi o‘zgarishlari
   

• 
  Uglerod guruhiga C, Si, Ge, Sn, Pb elementlari kiradi
  
• 
  Uglerod guruhi elementlari p-elementlar oilasiga kiradi
  
• 
  Valentligi II va IV ga teng
  
• 
  Oksidlanish darajasi -4, 0, +2, +4
  
• 
  Yuqori oksidlari RO₂ umumiy formulaga ega
  
• 
  Vodorodli birikmalari RH₄ umumiy formulaga ega
  

Uglerod guruhi elementlari davriy sistemaning to'rtinchi guruhi guruhchasida (p-elementlar) joylashgan bo'lib, tashqi energetik pog'onasida to'rtta elektron tutadi. Ular davriy sistemada elektronlarini oson beruvchi va elektronlarni oson biriktirib oluvchi elementlar oralig'ida joylashgan.

Vodorod bilan birikmalarida IV valentlikni (CH₄-metan, SiH₄-silan) namoyon qiladi. Kislorod bilan birikmalarida (CO₂, H₂CO₃, SiO₂, H₂SiO₃) yuqori oksidlanish darajasi +4 teng. Uglerod guruhi elementlarining (asosan, uglerod va kremniyning) vodorodli birikmalari kislota xossasini ham, asos xossasini ham namoyon qilmasligi uglerod-vodorod. kremniy-vodorod bog'larining elementlarning yaqin elektromanfiylik qiymatlariga ega ekanliklari natijasida kam qutblanganligi, metan va silan molekulalarining qutbsizligi bilan izohlanadi

Uyga vazifa: Darslikdagi §8 ni o‘qish hamda savol va topshiriqlarni bajarish.

“Tasdiqlayman” O`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari : ________________
Sana: 2.10.2017 Sinf: 9-‘’B’’,9-‘’V’’ Dars: 9