|
O’zbekiston Milliy unversiteti Jurnalistika fakukteti o’zbek filologiya yo’nalishi 218 – guruh talabasi Norqobilova Shodiyaning “Kompyuter lingvistikasi ” fanidan tayyorlagan taqdimoti. O’zbekiston Milliy unversiteti Jurnalistika fakukteti o’zbek filologiya yo’nalishi 218 – guruh talabasi Norqobilova Shodiyaning “Kompyuter lingvistikasi ” fanidan tayyorlagan taqdimoti. Mavzu: Elektron darslik yaratish tamoyillari. Tekshirdi: Keldiyorova.G. Reja;
1.Elektron darsliklarni yaratish tamoyillari va ularning mazmuni;
2. Elektron darslikka qo’yiladigan asosiy talablar va ularning mazmunidan kelib chiqadigan xulosalar;
3. Elektron darslik yaratish dasturiy vositalari. Courslab dasturlari va uning imkoniyatlari;
Elektron darslik o’quv jarayonida oddiy darslikdan ko’ra inson miyyasining qabul qilish yo’llarini (tovush, emotsiyonal xotira, kompyuter testlar) jalb etib, eng asosiy tushuncha va misollarni tushunish va yodga olish jarayonlarini maksimal yengilashtirish uchun xizmat qilish kerak. Matn qismi chegaralangan bo’lishi kerak, chunki buning uchun oddiy darsliklar mavjud. Kompyuterdan olingan materialarni chuqurroq o’zlashtirish uchun esa qog’oz va qalamlar xizmat qilish kerak. Shuning uchun, electron darsliklar yaratish jarayonida bir necha pirnsip va yondashishliklarni ishlatmoq zarur. Bularni bir nechta pirinsiplar asosida ko’rishimiz mumkin
Kvantlash pirinsipi: materialarni minimal hajmdagi modullardan iborat bo’limlarga bo’lish.
Tarmoqlanish pirinsipi: Har bir modul gipertekst ilovalar bilan boshqa modular bilan bog’langan bo’lib, axborotlarni o’zlashtirish ketma – ketligini nazarda tutadi.
Kompyuter yordami pirinsipi : Elektron darslikni ishlayotgan har bir paytda kompyuter yordamini olish mumkinli (murakkab matematik hisob, lug’at, o’z bilim saviyasini tekshirish va boshqalar.
To’plash pirinsipi: Yagona elektron komplekslarda va bibiliotekalarda joylashtirish va ularda yangi bo’lim va temalar bilan kengaytirish formatida bajarilgan bo’lish lozim.
Boshqarish pirinsipi: O’quvchi kadrlar almashinishi o’zi boshqaradi, kerakli murakkablik darajadagi misollarni ochib, o’zini tekshirishi mumkin.
To’lalik pirinsipi: Har bir modulda kompanentlar mavjud bo’lish kerak. Masalan bularga misol qilib: Nazariy yadro, nazariy savollar, misollar kabi.
Ochiqlik pirinsipi: Har bir modulda matnlarni yangi tushuncha va usullarni o’zlashtirishni yengilashtiruvchi vizuval kadrlar bo’lish kerak.
Adantatsiya pirinsipi: Elektron darslik o’quv jarayonining ma’lum paytdagi o’quvchi ehtiyojini qondirish lozim.
Elektron darslik darslik kunduzgi, sirtqi va masofaviy tarzdagi o’quvchilarning mustaqil ishlash uchun zarur, chunki; Elektron darslik darslik kunduzgi, sirtqi va masofaviy tarzdagi o’quvchilarning mustaqil ishlash uchun zarur, chunki; O’quvchilarning talablari va tayyorgarlik, intellectual darajasiga moslanadi; Murakkab hisob-kitoblarda vaqtning tejalishi hisobiga fanni chuqurroq o’zlashtirishga sharoit yaratiladi; Ishning har bir bosqichida o’zini tekshirish uchun teng shararoitlar yaratiladi; Bajarilgan ishni zamonaviy shaklda fayl yoki printerda chop qilishga sharoit yaratiladi; Chegaralanmagan sonli tushuntirish takrorlash va yordamchi materiallar taqdim etib, sabrli murabbiy vazifasini bajaradi; O’qilayotgan materiallar chop etilgan o’quv darsliklardan o’zga, boshqa usullar (qabul etish yo’llarini oshishi) qo’llash munosabati bilan o’zlashtirishni yengillashtiriladi; Yuqoridagilardan kelib chiqib, elektron darsliklarni yaratishda quyidagi tamoyillarga amal qilish tavsiya etiladi:
Kvantlash tamoyili.
Yig’uvchanlik tamoyili.
Kompyuterlik qo’llab quvvatlash tamoyili.
Ko’nikuvchanlik tamoyili.
Boshqaruvchanlik tamoyili.
Tarmoqlanish tamoyili.
Ko’rgazmalik tamoyili.
To’liqlik tamoyili.
Elektron darslik kompyuterda moslashtirilgan darslik. Elektron darsliklarning farqi ularda matn va rasmdan tashqari tovush, multiplikatsiyalardan, giper matndan foydalanib o’quvchiga tez, oson, qulay shaklda taqdim etish mumkin. Elektron darsliklarning quyidagi turlari mavjud. Elektron darslik kompyuterda moslashtirilgan darslik. Elektron darsliklarning farqi ularda matn va rasmdan tashqari tovush, multiplikatsiyalardan, giper matndan foydalanib o’quvchiga tez, oson, qulay shaklda taqdim etish mumkin. Elektron darsliklarning quyidagi turlari mavjud.
Matn , sodda grafik, giper shiorlardan foydalanib electron darslik yaratish.
Bunday darsliklarni WORD matn muharri imkoniyatlaridan foydalanib yaratish.
Matn, grafika, multimediya vositalari yordamida interaktiv rejim asosida ishlaydigan elektron darsliklar. Bu darsliklarning ahamiyatli tomoni foydalanuvchi dialog rejimida kompyuterdan foydalanadi. Kerak bo’lsa o’rgangan mavzu bo’yicha test savollariga javob berib, bilimlarini tekshirishi mumkin.
Masofaviy o’qishda moslangan elektron darslik. Bunday darsliklarni internet tarmog’i orqali o’qish mumkin bo’ladi. HTML ko’rinishida rasmiylashtiriladi.
Bunday darsliklarni yaratishda axbarot ko’rinishlaring barcha turlaridan foydalaniladi.
Foydalanilgan adabiyotlar: Foydalanilgan adabiyotlar: - Karimov I.A. Barkamol avlod – O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. – Toshkent: Sharq, 1999. – 15 b.
- A.A.Abduqodirov, A.X.Pardayev, Masofaviy o’qitish nazaryasi va amaliyoti, Monografiya, Toshkent: Fan, 2009.146 b.
- M.Aripov va boshqalar, Axborot texnologiyalari, O’quv qo’llanma, Toshkent: Noshir, 2009. 368 b.
- Uzluksiz ta’lim tizimi uchun o’quv adabiyotlarining yangi avlodini yaratish konsepsiyasi. Toshkent – “ Sharq”. – 2002.
- D.M.Amirov va boshqalar, Axborot komunikatsiyasi texnologiyalari, Izohli lug’at, Toshkent, 2010. 576 b.
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!! E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |
