Mavzu: Elektr zanjirlari. O’zgarmas tok zanjiri


a) Kirxgofning birinchi qonuni



Download 40,91 Kb.
bet3/4
Sana21.07.2022
Hajmi40,91 Kb.
#833035
1   2   3   4
Bog'liq
2-maruza EE

a) Kirxgofning birinchi qonuni. Bu qonun elektr zanjiri toklari uchun umumiy bo’lib, ikki xil ta’riflanadi:
1) Elektr zanjirining istalgan tugunidagi toklarning algebraik yig’indisi nolga teng;
2) Elektr zanjirining istalgan tuguniga oqib keluvchi toklarning algebraik yig’indisi shu tugundan ketuvchi toklarning algebraik yig’indisiga teng.
Tugunga keluvchi toklarni musbat, tugundan ketuvchi toklarni manfiy deb olamiz. Birinchi ta’riflanishga asosan

I1 –I2 –I3 –I4 = 0
ikkinchi ta’riflanishga asosan
I1 = I2 +I3 +I4
Umuman olganda


Kirxgofning birinchi qonuni fizik jihatdan shuni bildiradiki, zanjirda zaryadlar harakati shunday bo’ladiki, ular tugunlarda to’planib qolmaydi.


b) Kirxgofning ikkinchi qonuni. Kirxgofning ikkinchi qonuni kuchlanishlar uchun umumiy qonun bo’lib, elektr zanjirining yopiq konturi uchun qullaniladi. Bu qonunni ham ikki xil ta’riflash mumkin:
1) Istalgan yopiq konturdagi kuchlanishlar tushuvining algebraik yig’indisi shu konturdagi EYUKlarning algebraik yig’indisi teng:
I R =  E
Har bir yig’indi kontur yunalishiga mos bo’lsa musbati ishora bilan, agarda kontur yunalishiga teskari bo’lsa manfiy ishora bilan kiradi;
2) Kuchlanishlarning algebraik yig’indisi (kuchlanishlar tushuvi emas) yopiq kontur buylab nolga teng.
Uk = 0
Elektr zanjirida quvvatlar balansi
Energiyani saqlanish qonuniga asosan bir kattalikning o’zida manbalar va iste’molchilar uchun energiyani o’zgarish tezliklarini tengligini isbotlash mumkin.
Elektr zanjiridagi barcha manbalarning (aktiv elementlar) oniy quvvatlarining algebraik yig’indisini shu zanjirdagi iste’molchilar (passiv elementlar) oniy quvvatlari algebraik yig’indisiga tengligi quvvatlar balansi deb nomlanadi:
Pm =Pis
Quvvatlar balansi har qanday tuzilishdagi chiziqli va nochiziqli, istalgan rejimdagi elektr zanjirlari uchun urinlidir.
Energiyani saqlanish qonuniga asosan vaqt birligi ichida sxema qarshiliklaridagi ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori shu vaqt ichida manbalar berayotgan energiyaga teng bo’ladi.
Agar EYUK manbasi orqali utayotgan tok I, EYUK yunalishi E bilan mos bo’lsa, u vaqtda EYUK manbasi zanjirga vaqt birligi ichida (E I) ko’paytma quvvatlar balansi (energetik balans)ga musbat ishora bilan kiradi. Agar I tokni yunalishi EYUK E ga qarama-qarshi bo’lsa, EYUK manbasi energiya bermaydi balki, u energiya qabul qiladi (masalan akkumuliyatorni zaryadlash) va (E I) kupaytma quvvatlar balansiga manfiy ishora bilan kiradi.
Quvvatlar (energetik) balansi tenglamasi faqat EYUK manbalari energiya bilan berganda quyidagicha bo’ladi.
E I = I2 R
Agar elektr sxemaga EYUK manbalaridan tashqari, tok manbalari ham energiya bersa, ya’ni alohida tugunlardan tok manbalaridan tok kelsa va shu tugunlardan tok ketsa, quvvatlar balansi tenglamasini tuzganda tok manbalari borayotgan energiyani hisobga olish kerak. Masalan, sxemani A tuguniga tok manbasidan Ik tok kelmoqda va B tugundan shu tok ketmoqda. Tok manbasi berayotgan quvvat UabIk ga teng bo’ladi. Sxema tarmoqlaridagi kuchlanish Uab va toklar, tok manbasi berayotgan tokni e’tiborga olgan holda hisoblangan bo’lishi kerak.
Quvvatlar (energetik) balansi tenglamasining umumiy ko’rinishi
E I + Uab Ik = I2 R
Agar E I > 0 (energiya manbalar) bo’lsa aktiv elementlarning quvvati musbat, agar E I < 0 (energiya istemolchilari) bo’lsa quvvat manfiy bo’ladi.


Download 40,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish