Мавзу: Экология фани ҳақида умумий тушунча


Ekologiyaning qisqacha tarixi



Download 479,04 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/33
Sana31.10.2020
Hajmi479,04 Kb.
#50947
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33
Bog'liq
ekologiya

            4.Ekologiyaning qisqacha tarixi. 

 

 

Tirik organizmlar hayotining tashqi muhit bilan bog’liqligi qadimdan ma’lum. Antik davrda 



yashagan    faylasuflarning  asarlarida  hayvonlarning  turli  instinktlari,  baliqlar  va  qushlarning 

migratsiyalari,  o’simliklarni  tashqi  qiyofasi  tuproq  va  iqlim  sharoitlari  bilan  bog’liqligi  haqida 

ma’lumotlar  keltirildi.  Uyg’onish  davridagi  ishlarda  o’simlik  va  hayvonlarning  tuzilishi  yashash 

sharoitlari bilan bog’liq holda o’rganildi. 

 

XVII  –  XVIII  asrlardagi  ekologik  ma’lumotlar  tirik  organizmlarning  ayrim  guruhlarini 



o’rganishga  qaratilgan  edi.  J.  Byuffon  {1707-1778}  hayvonlar  tuzilishida  tashqi  muhit  ta’sirini 

ko’rsatdi.  J.B.Lomark  {1774-1829}  evolyutsion  ta’limotni  o’rtaga  tashlab,  hayvon  va  o’simliklar 

evolyutsion  o’zgarishlarida  eng  muhim  omil  bo’lgan  tashqi  muhit  ekanligini  aytdi.  Ch.  Darvin 

“Turlarning kelib chiqishi”{1859} asarida “tabiatdagi yashash uchun kurash, ya’ni tur bilan muhit 

o’rtasidagi  har  qanday  qarama  –qarshiliklarning  ko’rinishlari  tabiiy  tanlanishga  olib  keladi  va 

evolyutsiyaning harakatlantiruvchi kuchidir ” deb qaraydi.  




 

XIX  asrning  ikkinchi  yarmida  A.N.  Beketov  {1825-1902}  o’simlik  va  hayvon  tuzilishi 



xusisiyatlari  ularning  geografik  tuzilishi  bilan  bog’liqligi  Middindarf  A.F.{1870}  hayvonlar 

hayotida buni o’rganadi.  K. Myobius {1977} biotsenozlar mohiyatini ochib berdi. 

O’simliklar jamoasi haqida G.F.Morozov va Sukachev asos soldi. Rus olimlari Keller B.A., 

Alyoxin B.B.,Raminskiy B.G., Shennikov A.P. va chet ellik olimlar Klementes F., Raukier,T.Dyu 

Rie, B  raun-Blanke  I  va  boshqalarning  fitotsenologik  ishlari  biogetsenologiyaning  rivojlanishiga 

katta hissa qo’shdi. 

Umumiy ekologiya rivojlanishida Ya.N. Kashkarov “Muhit va jamoa” asari birinchi darslik 

bo’lib qoldi.  

Tensli  A  {1935}ekosistema,  Sukachev  {1942}tomonidan  biogeotsenoz  haqidagi 

ta’limotlarni  yaratilishi  1950  yillarning  boshida  G.Odum,Yu.Odum,  R.Untekker,  R.Margallef  va 

boshqalar biologik mahsuldorlikning nazariy asoslarini yaratdilar. 

Xulosa  qilib  aytganda  ekologiyaning  ijtimoiy  roli  ortib  bormoqda  va  u  tabiatni  muhofaza 

qilish va undan oqilona foydalanishning nazariy asosi hisoblanadi. 

 


Download 479,04 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish