|
1-korpus; 2-bosh blok; 3-strelani osuvchi boldoq; 4-bufer; 5-strela tortuvchisi; 6-strelani mahkamlovchi palets; 7-egarli podshipnik; 8-kuch berish mexanizmi dvigateli; 9-tishli g’ildirak; 10-tishli uzatma; 11-cho’mich tag qismini ochuvchi mexanizm dvigateli.
Tishli-reykali kuch berish tizimida dvigatel 8 ning aylanish momenti saqlovchi mufta shesternyasi va tishli g’ildiragi orqali yetaklovchi val shlitsasiga o’tirgan shkiv stupitsasiga uzatiladi. Shkivni o’rab turuvchi uning kolodkalari o’qga o’rnatilgan g’ildirak tanasiga presslangan va mufta bilan tortilgan. Ortiqcha yuklanishlarda shkiv kolodkaga nisbatan sirpanadi. Rukoyat harakatini tezlashtirish va uning surilishini chegaralash uchun komandoapparat xizmat qiladi. Komandoapparat kuch beruvchi val bilan zanjirli uzatma orqali bog’langan.
Kremal’er shesternya (33-rasm) 2 shlitsalari bilan bog’langan kuch berish vali aylanish momentini tishli g’ildirak 1 orqali oraliq valdan oladi. Valga o’rnatilgan egarli podshipniklar 4 ning cho’yandan ishlangan yo’naltiruvchi 7 va 8 polzunlari tishli reykali rukoyatning harakatini ta’minlaydi.
Rossiyaning Ijorskiy zavodida ishlab chiqarilgan to’g’ri kurakli EKG-8I, EKG-12,5 va shunga o’xshash ekskavatorlarida kanatli kuch berish mexanizmi ishlatiladi. Rukoyatning chiqishi va orqaga qaytishi platformada joylashgan lebedka hamda strela va rukoyatda joylashgan bosh blok va yarim bloklar yordamida bajariladi.
33.-rasm. EKG-5A ekskavatorining tishli-reykali kuch berish mexanizmi:
a - oraliq val; b - kuch beruvchi val va egarli uzel
Ekskavator kinematik sxemasi
Kanatli kuch berish mexanizmida lebedka platformaning old qismida joylashadi. Kuch beruvchi 1 va qaytaruvchi kanat 2 lar 3 va 4 barabanlardan chiqib strelada joylashgan 5 va 6 bloklarni aylanib o’tadi va rukoyatda joylashgan oldingi va orqa yarim bloklarga boradi. Barabanlar 3 va 4 aylanganda rukoyatning o’q yo’nalishidagi siljishi sodir bo’ladi. Kanatli kuch berish mexanizmining tuzilishi juda sodda bo’lib yuqori sifatli kanatlar ishlatilsa ishonchli ishlaydi, texnik xizmat ko’rsatish va ta’mirlash qiyin emas. Mexanizmni to’xtash yuklanishlaridan va zarblaridan himoya qilish uchun dvigatel 10 va reduktor 11 oralig’iga chegaraviy moment muftasi 9 o’rnatiladi.
Yechiluvchi baraban 3 kanatlarning tarangligini moslashtiruvchi qurilma 12 ga ega. EKG-10 ekskavatorida lebedka ikkita elektrodvigatel yordamida ishga tushiriladi. Reduktor 11 gorizontal o’rnatilgan bo’lib uch pog’onali silindrik tishli uzatmalarga ega. Tishli uzatmalar va podshipniklar reduktor korpusiga joylashtirilgan moy vannasidan sochish bilan moylanadi. Buning uchun reduktor yetaklovchi o’qiga ikkita sochuvchi moslama o’rnatilgan.
Podshipniklar va birikmalarning sovuq haroratlarda yaxshi ishlashlari uchun reduktorda moyni qizdirish ko’zda tutilgan. Kuch beruvchi lebedkani ishlash vaqtida tormozlash ‘rotivotok bilan, halokatli tormozlashda elektromagnit diskli tizim ishlatiladi. Bu tormozlash turi stoyanka tormozi vazifasini ham bajaradi. Rukoyat siljishini chegaralash uchun oxirgi (konechnqy) o’chirgich ishlatiladi.
34-rasm. Rukoyatni harakatlantiruvchi kuch beruvchi mexanizmning kanatli – polispast tizimi sxemasi (EKG-10): a - kanatlarning o’ralish sxemasi; b - lebedkaning kinematik sxemasi.
Ushbu kuch beruvchi lebedka kinematik sxemasi va kanatlarning o’ralish sxemasi Ijorskiy zavodida ishlab chiqariladigan ekskavatorlarning barcha modellarida qo’llaniladi.
Egarli uzel (35-rasm) streladagi ishqalanish podshipniklariga o’rnatilgan kuch berish vali 1 ga joylashtirilgan. Egarli podshipnikning korpusi 6 po’latdan quyilgan. Uning o’qiga rolik 8 lar o’rnatilgan. Bu roliklar rukoyatdan tushadigan yon kuchlanishlarni qabul qilishga xizmat qiladi. Rukoyat ish vaqtida kuch berish o’qida joylashgan egarli rolik 9 ustida harakatlanadi. Kuch beruvchi va qaytaruvchi kanatlar uchun mo’ljallangan ikki yo’lakli blok 4 lar kuch beruvchi valga ishqalanish podshipniklari orqali o’tirgan strelaning yuqorigi qismi pastki qismi bilan valik 2 lar yordamida bog’langan. Kuch beruvchi o’q ko’ndalang yo’nalishda xomut 10 bilan to’xtatilgan.
35-rasm. EKG – 10 ekskavatorining egarli uzeli.
Xulosa
Ekskavatorlar - bu tuproqni qazish va ko'chirish uchun mo'ljallangan tuproq ishlovchi mashinalar. Tuproqni haqiqiy qazish uchun ish vaqtidan foydalanishga qarab barcha ekskavatorlar ikkita katta guruhga bo'linadi: doimiy harakat - ko'p chelakli va davriy (tsiklik) harakat - bitta chelak. Ko'p chelakli ekskavatorlar ikkala operatsiyani ham bajaradi - tuproqni qazish va ko'chirish - bir vaqtning o'zida; bitta chelakli operatsiyalar ketma-ket amalga oshiriladi, tuproqning harakatlanish muddati davomida qazishni to'xtatadi. Shunday qilib, tuproq tanlangan mashinaning ish vaqti va ko'p chelakli ekskavatorlarning mahsuldorligi bir chelakli ekskavatorlarga qaraganda yuqori. Shunga qaramay, bir chelakli ekskavatorlar o'zlarining ko'p qirraliligi, ya'ni ularni erdan ham, eng qiyin, shu jumladan toshloq (oldindan portlatish bilan) tuproqlarda ham yuklash va tushirish operatsiyalarida ishlatish qobiliyati tufayli keng tarqalgan. Ko'p chelakli ekskavatorlardan foydalanish cheklangan: ular asosan tosh qo'shimchalari bo'lmagan bir hil tuproqli karerlarda xandaklar qazish va metall bo'lmagan materiallarni olish uchun ishlatiladi. Harakat qilish usuliga ko'ra, ekskavatorlar quruqlikka asoslangan va suzuvchidir. Pastki qismning dizayniga ko'ra, er ekskavatorlari tırtıllı, g'ildirakli va yurishga bo'linadi (ikkinchisi faqat bitta chelakli ekskavatorlarda qo'llaniladi).
Amaldagi asosiy (asosiy) dvigatel turiga ko'ra, zamonaviy ekskavatorlar dizel yoki elektrdir. Dvigatelni tanlash ekskavator ishlaydigan sharoitlar bilan belgilanadi. Shunday qilib, dizel dvigatellari ekskavatorlarda qo'llaniladi, bu erda avtomobil nisbatan tez-tez bir joydan ikkinchi joyga ko'chiriladi, masalan, neft va gaz quvurlari, temir yo'llar va avtomobil yo'llari qurilishida, qurilish qurilishida va hokazo.
Adabiyotlar ro'yxati
Beletskiy B.F. qurilish mashinalari va uskunalari: o'quv qo'llanma. 3-nashr: 2008 yil. - 608s.
S.A. Gorelov Gaz va neft quvurlarini qurish uchun mashina va uskunalar: darslik. nafaqa. - M .: nomidagi Rossiya davlat neft va gaz universiteti I. M. Gubkina, 2000 .-- 122 p.
Krets V.G., Rudachenko A.V., Shmurygin V.A. Gaz va neft quvurlari uchun mashina va uskunalar: darslik. qo'llanma: TPU, 2008. - 328 p.
Internet resurslari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
