Мавзу: Эгилишда уринма кучланиш

Мавзу: Эгилишда уринма кучланиш.

• Мавзу: Эгилишда уринма кучланиш.
• Режа:
• 1. Эгилишдаги уринма кучланишни аниқлаш.
• 2. Тўртбурчак ва қўштавр учун уринма кучланишни аниқлаш.
• 3. Балкаларнинг мустаҳкамлигини уринма кучланишга нисбатан текшириш.

1. Эгилишдаги уринма кучланишни аниқлаш.

• Балканинг кесимларидаги кесувчи кучлар эса шу кесимда уринма кучланиш ҳосил қилади, уринма кучланишларнинг жуфтлик қоидасига кўра, бундай уринма кучланишлар балканинг нейтрал қаватига параллел бўлган кесимларда ҳам ҳосил бўлади.
• Иккита мустақил брусни икки таянчга устма–уст қўйиб уни ўртасига қўйилган Р куч билан эгамиз (26–шакл). Бу ҳолда ҳар қайси брус мустақил равишда эгилиб, оқибатда уларнинг устки толалари сиқилади, пастки толалари эса чўзилади, бунда улардаги кесим кўндаланг кесим текислиги синиб, поғанали текисликка айланади. Бу ҳол бурсларнинг бир-бирига нисбатан бўйлама томонга қараб силжишдан далолат беради.

Шу икки брус яхлит бўлса, унинг учларига тегишли кесим поғона ҳосил қилмайди. Бу тажрибадан равшан кўринадики, балканинг бўйлама текисликлари юзида ҳосил бўладиган зўриқиш кучлари бўйлама силжишга қаршилик кўрсатади. Шаклда бу зўриқиш кучлари стрелка билан кўрсатилган (26–шакл). Бундай бўйлама силжишлар айниқса ёғоч балкаларнинг эгилишида яққол номоён бўлади, чунки ёғоч балка бўйлама ёрилишига заиф қаршилик кўрсатади. Шунинг учун ҳам улар емирилишдан олдин бўйига қараб ёрилади.

• Шу икки брус яхлит бўлса, унинг учларига тегишли кесим поғона ҳосил қилмайди. Бу тажрибадан равшан кўринадики, балканинг бўйлама текисликлари юзида ҳосил бўладиган зўриқиш кучлари бўйлама силжишга қаршилик кўрсатади. Шаклда бу зўриқиш кучлари стрелка билан кўрсатилган (26–шакл). Бундай бўйлама силжишлар айниқса ёғоч балкаларнинг эгилишида яққол номоён бўлади, чунки ёғоч балка бўйлама ёрилишига заиф қаршилик кўрсатади. Шунинг учун ҳам улар емирилишдан олдин бўйига қараб ёрилади.