Mavzu: Dorivor o’simliklar Darsning maqsadi

O’simliklarning dorivor ekanligini va damlamalarning qanday kasallikka shifo bo’lishin i buyuk olim va tabib Abu Ali ibn Sino bobomiz aniqlaganlar.


Qadimdan xalqimiz shifobaxsh giyohlardan davolanish maqsadida foydalanib kelishgan. Hozirgi davrda ham dorixonalarda dorilarni tayyorlashda turli dorivor o’simliklardan foydalaniladi. Dorivor o’simliklar ko’proq ariq bo’ylarida, dala va bog’larda, tog’ etaklarida, qir-adirlarda o’sadi. Hozir biz shu dorivor o’simliklarning ayrimlari bilan tanishib chiqamiz.


YALPIZ



Yalpiz erta bahorda ariq bo’ylarida o’sib chiqadi. Erta bahorda odam organizmi shifobaxsh ko’katlarga ehtiyoj sezadi. Xushbo’y yalpiz qo’shib tayyorlangan taomlar salomatlik uchun foydalidir
Yalpizdan tayyorlangan damlama yoki bargidan olingan shira bod, teri kasalliklarini davolashda ishlatiladi.


JAG’JAG’



Jag’jag’ ham erta bahorda o’sib chiqdi. U, odatda, dalalarda bo’ladi. Jag’jag’ chuchvara, somsaga solinib iste’mol qilinadi. Damlamasi odamning ichki a’zolaridan ketadigan qonni to’xtatishda yordam beradi. Bunday damlama boshqa ko’pgina kasalliklarga ham davo bo’ladi.


ISIRIQ



Isiriq cho’l, qir-adirlarda o’sadi, yoqib tutatilsa, tutunidan kasallik tarqatuvchi mikroblar nobud bo’ladi. Isiriqdan tayyorlangan damlama bod, bezgak, tutqanoq, uyqusizlik, shamollash kabi kasalliklarga davo bo’ladi.


KASHNICH

Kashnich ko’kati vitaminlarga boydir. Kashnich urug’idan tayyorlangan damlama yo’talni to’xtatadi.
Og’izdagi yoqimsiz hidni ketkazishda, ichak kasalliklarini davolashda ham shunday damlama ichiladi. Ovqatga solib ham iste’mol qilinadi.


MAYMUNJON



Maymunjon ariq bo’ylarida, tog’ yonbag’irlarida daraxt va butalarga chirmashib o’sadi. Maymunjon mevasi isitmani tushiradi, ich ketishini to’xtatadi. Uni muntazam iste’mol qilgan odam shamollamaydi. Shamollagan odam maymunjon bargini damlab ichsa, shifo topadi.


NA’MATAK



Na’matak ko’proq tog’ yonbag’irlarida o’sadi. Mevasi vitaminlarga juda boy. Uning damlamasi isitma tushirishga, og’iz bo’shlig’I yaralariga davo bo’ladi. Na’matak mevasidan tayyorlangan damlama yurakni quvvatlantiradi.
Na’matakning bir joydan o’ndan ortiq, ba’zilarining undan ham ko’p poyalari o’sib chiqqan bo’ladi. Na’matakning bo’yi 2 metrgacha bo’lib, aprel oyida oppoq, pushti, sariq gullar bilan qoplanadi. Gullarining hidi xushbo’y bo’ladi. Asalarilar na’matak gullaridan bol yig’ib, ularni changlatadi. Changlangan gullaridan