Мавзу. «Диншунослик фанининг предмети, мақсади ва вазифалари»

Муҳаммад пайғамбар 40 ёшга етганида кўпроқ ёлғизликни қўмсайдиган бўлиб қолди. Шундай пайтларда Маккадан 3 мил узоқдаги Ҳиро тоғида жойлашган ғорга чиқиб кетар, ерлик аҳоли одатича рамазон ойини у ерда ибодат билан ўтказарди. Ғамлаган озуқалари тугагач, Хадича олдига қайтиб, бир оз вақтдан сўнг яна ўша ғорга кетар эди. У ерда ўзини сукунатга бериб, чуқур ўйга толар, ғойибдан қулоқларига «Сен Аллоҳнинг элчисисан» деган товушлар эшитилар эди. Кўп туш кўрар, тушида кўрган нарсалари ўнгида тўғри чиқар эди.

• Муҳаммад пайғамбар 40 ёшга етганида кўпроқ ёлғизликни қўмсайдиган бўлиб қолди. Шундай пайтларда Маккадан 3 мил узоқдаги Ҳиро тоғида жойлашган ғорга чиқиб кетар, ерлик аҳоли одатича рамазон ойини у ерда ибодат билан ўтказарди. Ғамлаган озуқалари тугагач, Хадича олдига қайтиб, бир оз вақтдан сўнг яна ўша ғорга кетар эди. У ерда ўзини сукунатга бериб, чуқур ўйга толар, ғойибдан қулоқларига «Сен Аллоҳнинг элчисисан» деган товушлар эшитилар эди. Кўп туш кўрар, тушида кўрган нарсалари ўнгида тўғри чиқар эди.
• Баъзи тадқиқотчиларнинг фикрича, шу ҳолда нозил қилинган «Алақ» сурасининг бошидаги беш оят илк ваҳийдир. Хадича бу хабарни яхшиликка йўйиб, Варақа ибн Навфал номли самовий китоблардан бохабар бўлган амакисининг ҳузурига бориб, бу воқеанинг тафсилотини сўради. Шундан сўнг Муҳаммад пайғамбар яширин даъватга ўтди. Биринчи бўлиб Хадича бинт Хувайлид ва амакиваччалари Али ибн Абу Толиб исломни қабул қилишди. Вақт ўтиши билан мусулмонлар сони 30 кишига етди. Улар ўз динларини яширин сақладилар. Бу ҳолат уч йил давом этди. Шундай қилиб, Муҳаммад пайғамбар қиёмат олдидан юборилган охирги пайғамбар – набий ва росул деб тан олинди.

Набий – арабча сўз бўлиб, “хабарчи”, “хабар етказувчи” маъноларини беради. Пайғамбарлар орасида уларга Аллоҳ томонидан алоҳида китоб ва шариат нозил қилинмаган ва аввалги пайғамбарнинг китоб ва шариатини инсонларга тарғиб қилганлари – набийлар дейилади. Масалан, Исмоил, Исхақ, Яъқуб, Закариё, Сулаймон каби пайғамбарлар.

• Набий – арабча сўз бўлиб, “хабарчи”, “хабар етказувчи” маъноларини беради. Пайғамбарлар орасида уларга Аллоҳ томонидан алоҳида китоб ва шариат нозил қилинмаган ва аввалги пайғамбарнинг китоб ва шариатини инсонларга тарғиб қилганлари – набийлар дейилади. Масалан, Исмоил, Исхақ, Яъқуб, Закариё, Сулаймон каби пайғамбарлар.
• Росул – арабча сўз бўлиб, “элчи” маъносини англатади. Аллоҳ томонидан алоҳида китоб ва шариат берилган пайғамбарлар – росуллар дейилади.
• Шу ўринда шуни алоҳида таъкидлаш жоизки, росул набий бўла олади. Лекин набий росул бўла олмайди. Муҳаммад пайғамбар ҳам набий, ҳам росул эдилар.

МУСУЛМОНЛАР
сони жиҳатдан энг йирик давлатар
Индонезия, Ҳиндистон, Покистон ва Бангладеш
мусулмонларнинг анчаси
Марказий Осиё мамлакатлари, Хитой, Таиланд, Эфиопия, Танзания, Кипрда
Европанинг айрим мамлакатлари
Югославия
Албания, Буюк Британия, ГФР, Франция ва б
Шим. ва Жан. Америка қитъаси мамлакатлари
АҚШ, Канада, Аргентина, Бразилия, Гайана, Суринам, Тринидад ва Тобаго
Австралияда, Фижи оролларида