Мавзу. «Диншунослик фанининг предмети, мақсади ва вазифалари»

Яҳудий ва христиан диний жамоалари аҳл ал-китоб мавқеига эга бўлишди. Улар Мадина давлати хазинасига ҳар бир вояга етган эркак бошидан тўлов (жизя) йиғиб бериб, ўз ижтимоий-диний автономияларини сақлаб қолиш ҳуқуқига эга бўлдилар. Аммо Мадина давлатининг асосий мухолифи Макка жамоаси бўлиб қолаверди. Ҳижратнинг олтинчи йилида Макка қурайшийлари билан тузилган Ҳудайбия шартномаси энг муҳим ғалабалардан биридир.

• Яҳудий ва христиан диний жамоалари аҳл ал-китоб мавқеига эга бўлишди. Улар Мадина давлати хазинасига ҳар бир вояга етган эркак бошидан тўлов (жизя) йиғиб бериб, ўз ижтимоий-диний автономияларини сақлаб қолиш ҳуқуқига эга бўлдилар. Аммо Мадина давлатининг асосий мухолифи Макка жамоаси бўлиб қолаверди. Ҳижратнинг олтинчи йилида Макка қурайшийлари билан тузилган Ҳудайбия шартномаси энг муҳим ғалабалардан биридир.
• Макка фатҳидан (630 йил) сўнг ислом давлати Арабистон ярим оролида тўла ғалабага эришди. Шуни алоҳида таъкидлаш зарурки, Макканинг олиниши мусулмонлар учун ғоят катта аҳамиятга эга бўлди, чунки шундан сўнг мусулмонлар жамоаси Арабистон муҳитида етакчи давлат ва сиёсий кучга айланди.
• Шу билан бир қаторда Мадинада диний қоида ва тартиблар бир текис шакллана бошлади. Диний масалаларга ойдинлик киритишга яҳудий қабилалари билан бўлган можаролар албатта ўз таъсирини ўтказмасдан қолмади. Қибланинг Қуддусдан Маккадаги Каъбага ўзгартирилиши, аҳл ал-китобга (яҳудийлар, христианлар) аҳл аз-зимма (мусулмон давлати ҳимояси остидаги диний жамоа) мавқеи берилиши ва исломда арабий унсурларнинг кучайиши шу воқеалар билан боғлиқдир. Пайғамбар Умма ҳаётини кўп ҳолларда атрофдаги одамлар учун одатий бўлган қоидалар асосида бошқарди. Муҳим ҳолларда янги диний ва ижтимоий қоидалар ваҳий орқали киритилди. Бу масалаларда биз Мадина давлатини теократик давлат деб аташимиз мумкин.

Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ибн Абд ал-Мутталиб
571(570) йил 21 апрель - 632 йил 8 июнь
Отаси Абдуллоҳ Қурайшнинг Бану Ҳошим уруғи
онаси Омина бинт Ваҳб – Бану Зуҳра уруғи
Саъд қабиласидан Халима
бобоси Абдулмутталиб
амакиси Абу Толиб
Хадича бинт Хувайлид