Mavzu: Difraksion panjara va ularning qo’llanilishi yorug’lik tezligi va uni o’lchash usullari

Mavzu:Difraksion panjara va ularning qo’llanilishi. yorug’lik tezligi va uni o’lchash usullari

1.Kirish (Difraksiya haqida tushuncha) 2.Difraksion panjara haqida 3.Difraksion panjara yordamida to’lqin uzunligini aniqlash 4.Difraksion panjaraning qo’llanilishi 5.Yorug’lik tezligini haqida tushuncha 6.Yorug’lik tezligini aniqlashdagi ilk izlanishlar 7.Yorug’lik tezligini o’lchash usullari 8.Xulosa 9.Foydalanilgan adabiyotlar
Reja:

Difraksiya- yorug’likning bir jinsliligi bi-biridan keskin farq qiluvchi qismlarga ega bo’lgan muhitlarda tarqalishida kuzatiladigan hodisa.

• Difraksiya- yorug’likning bir jinsliligi bi-biridan keskin farq qiluvchi qismlarga ega bo’lgan muhitlarda tarqalishida kuzatiladigan hodisa.
• • Difraksiya- yorug’likning bir jinsliligi bi-biridan keskin farq qiluvchi qismlarga ega bo’lgan muhitlarda tarqalishida kuzatiladigan hodisa.
• • Xususan, yorug’lining to’siqlarni aylanib o’tishi va geometric soya sohasiga kirishi difraksiya natijasida vujudga keladi.
• • Ushbu hodisa yorug’likning to’lqin tabiati asosida tushuntiriladi
• • Difraksiya miqyosi to’siq o’lchami va to’lqin uzunligi nisbatiga bog’liq
• • Difraksiya hodisasi Frenel tomonidan batafsil tushuntirilgan

Difraksion panjara- bir-biridan bir xil masofada joylashgan juda ko’p sonli bir xil tirqishlar to’plami.

• Panjara doimiysi(davri)-qo’shnitirqishlarorasidagi d masofa
• Panjaradanto’lqino’tganda
• maksimumlarsharti: , ( m=0,1,2,…)
• minimumlarsharti: , (m=0,1,2,…)

Difraksion panjara turlari:

• Difraksion panjara turlari:
• Panjara uchun tanlangan plastinka xususiyatlariga qarab:
• O’tkazuvchi – plastinka parallel yoqli shaffof materialdan yasalgan bo’ladi(m-n:shisha)
• Qaytaruvchi-plastinka ko’zgu xususiyatiga ega bo’ladi.
• Tirqishlar tortilgan yuza shakliga qarab:
• a)yassi-yuza yassi tekislikdan iborat:
• b)botiq-yuza sfera segmenti ko’rinishida.
• Tirqishlar o’tkazish yo’nalishiga qarab:
• a)bir o’lchovli-tirqishlar faqat bir yo’nalishda;
• b)ko’p o’lchovli-m-n:ikki o’lchovli-tirqishlar ham absissa, ham ordinata o’qi yo’nalishida bo’ladi
• Difraksion panjara xarakteristikalari:
• Chiziqli dispersiya-uzunlikbirligigato’g’rikeladiganto’lqinuzunliklarningo’zgarishinixarakterlaydi:
• ,
• Burchakdispersiyasi-difraksiyaburchagigaqarabto’lqinuzunligio’zgarisinixarakterlaydi:
• Ajrataolishqobilyati:
• =mN