Mavzu: deviant (OG’MA) xulq-atvor sotsiologiyasi ma’ruzachi: S. f n. Otamuratov S. S. Reja

Ijtimoiy qayta o’zgartirishlarning natijalari samarasiz yakunlangan sharoitlarda esa jamiyatning o’zgartirilishi, eski ijtimoiy me’yorlarning tarafdorlari hisoblangan ko’pchilik a’zolari norozilik harakati tarafiga o’tishi, konformistlarga aylanishi amalga oshadi.

• Ijtimoiy qayta o’zgartirishlarning natijalari samarasiz yakunlangan sharoitlarda esa jamiyatning o’zgartirilishi, eski ijtimoiy me’yorlarning tarafdorlari hisoblangan ko’pchilik a’zolari norozilik harakati tarafiga o’tishi, konformistlarga aylanishi amalga oshadi.

Barcha «xatar» guruhlari uchun deviant turdagi xulq-atvor bo’yicha umumiy sabablar quyidagi omillar sanaladi:

Ijtimoiy tengsizlik.

• Zamonaviy sotsiologiyada so’zsiz ravishda, Yа.I.Gilinskiyning tutgan pozitsiyasi katta qiziqish o’yg’otadi, ya’ni u jamiyatda deviatsiyaning asosiy sabablaridan biri ijtimoiy tengsizlik mavjudligi, turli xil ijtimoiy guruhlar ehtiyojlarining qondirilishi o’rtasida yuqori darajadagi farqlanishlar mavjudligi deb hisoblagan.

«Ijtimoiy nazorat» atamasi ilmiy sohaga Frantsiyalik sotsiolog va sotsial psixolog Gabriel Tard tomonidan kiritilgan.

• «Ijtimoiy nazorat» atamasi ilmiy sohaga Frantsiyalik sotsiolog va sotsial psixolog Gabriel Tard tomonidan kiritilgan.
• U bu atamani kriminal xulq-atvorni tuzatishda muhim vosita sifatida ta’kidlaydi va uning yordamida jinoyatchilarni «me’yoriy» jamiyat hayotiga qaytarish mumkinligini ta’kidlaydi.

Ijtimoiy nazorat nazariyasining kengaytirilgan Shakli Amerikalik sotsiologlar – E.Ross va R.Park tomonidan ishlab chiqilgan.

• Ijtimoiy nazorat nazariyasining kengaytirilgan Shakli Amerikalik sotsiologlar – E.Ross va R.Park tomonidan ishlab chiqilgan.
• Ross tomonidan bir tomondan ijtimoiy barqarorlikni ta’minlashga erishish usullarini qidirish va o’rganishga qaratilgan tadqiqotlar olib borilgan bo’lsa, ikkinchi tomondan esa u individual erkinlik masalasini ilgari suradi.
• Robert Park Chikago maktabi asoschilaridan biri hisoblanib, «mumtoz» ijtimoiy – ekologik nazariya muallifi sifatida tanilgan, u jamiyat – «nazorat va kelishuvlar» asosida mavjud deb hisoblagan.