Mavzu. Davlat xaridini tashkil etishning milliy va xalqaro huquqiy asoslari

 
Bekor qilindi 
Tanlov savdolari 
Ro‘yxatga kiritilmagan tovarlar 
(ish, xizmat) lar esa buyurtmachi 
tomonidan 
tuzilgan 
maxsus 
kommisiya tomonidan Vazirlar 
Mahkamasining 
№456 sonli 
Qarorining 5- bandiga asosan eng 
1000 AQSh 
dollaridan 100. 
000 AQSh 
dollarigacha 
bo‘lgan 
Tanlov savdolari 
Ro‘yxatga kiritilmagan tovarlar (ish, 
xizmat) lar esa buyurtmachi 
tomonidan tuzilgan maxsus 
kommisiya tomonidan Vazirlar 
Mahkamasining №456 sonli 
Qarorining 5- bandiga asosan eng 
 
34
 
Muallif tomonidan tayyorlangan 

---

53 
yaxshi takliflarni tanlab olish 
orqali amalga oshirilgan. 
yaxshi takliflarni tanlab olish orqali 
amalga oshirildi 
100.000 AQSh 
dollarigacha 
bo‘lgan 
summalar 
Elektron katolog 
Maxsus axborot portali orqali 
tadbirkorlik sub’ektlaridan birini 
ehtiyoj 
tovarlari 
(ishlari, 
xizmatlari)ning 
Vazirlar 
Mahkamasining 
69 
– 
sonli 
Qaroriga asosan amalga 
oshirilgan. 
Bekor qilindi 
100. 000 AQSh 
dollaridan 5 
mln. AQSh 
dollarigacha 
bo‘lgan 
summalar 
Tender savdolari 
Tender kommisiyasi tomonidan 
Vazirlar Mahkamasining 456- 
sonli Qaroriga asosan tender 
hujjatlari 
asosida 
ishtirokchilarining 
tender 
takliflarini 
solishtirish 
orqali 
amalga oshirilgan 
100. 000 AQSh 
dollaridan 
yuqori bo‘lgan 
summalar 
Tender savdolari 
100 ming AQSh dollaridan yuqori 
miqdordagi 
bitta 
kontrakt 
buyurtmachi tomonidan O‘zbekiston 
Respublikasi Investitsiyalar bo‘yicha 
davlat 
qo‘mitasi, 
O‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasi 
huzuridagi 
«O‘zInjiniring» 
Respublika 
loyiha 
instituti, 
shuningdek, 
buyurtmachining 
tarmoq ilmiy-texnik kengashlarining 
vakillarini majburiy jalb etgan holda 
tuziladigan 
idoralararo 
tanlov 
(tender) 
komissiyalari 
tashkil 
etadigan tanlov (tender) savdolarini 
o‘tkazish orqali amalga oshirildi. 
5,0 mln AQSh 
dollaridan 
ko‘p 
summalar 
Tender savdolari 
Idoralararo tender komissiyasi 
tomonidan
Vazirlar 
Mahkamasining 2015 yil 14 
sentyabrdagi 264-son Qaroriga 
asosan 
tender
(tanlov) 
savdolarini kollegial asosda 
o‘tkazgan, tovarlar, ishlar va 
xizmatlarni xarid qilish 
yuzasidan savdolar natijalari 
bo‘yicha g‘oliblarni aniqlagan. 
Qarorda nazarda tutilgan chora-tadbirlarning amalga oshirilishi byudjet 
mablag‘laridan foydalanishning samaradorligini, davlat organlari va boshqa 
tashkilotlar rahbarlarining davlat va korporativ xaridlarini amalga oshirishda 
mustaqilligi va mas’uliyatini oshirishga, byurokratiyani bartaraf etishga xizmat qildi. 
Davlat xaridlari tizimining rivojlanishining uchinchi bocqichi 2018 yil 9 
apreldan keyingi davrni qamrab oladi. 
Yuqorida ko‘rib o‘tganimizdek, 

---

54 
mamlakatimizda yaqin kungacha davlat xaridlari sohasi 30 dan ortiq normativ-huquqiy 
hujjatlar bilan tartibga solinardi, bunda yaxlit tizim mavjud emas edi. Buning oqibatida 
esa ba’zan huquqiy jihatdan bir-birini rad etuvchi holatlar ham vujudga kelgan. Ayrim 
holatlarda esa takrorlovchi tartib-taomillar korrupsiyaga sharoit yaratgan va ko‘p vaqt 
yo‘qotishga sabab bo‘lgan. Bu kabi muammolarning oldini olish, davlat xaridlarini 
tartibga soluvchi yagona va yaxlit normativ-huquqiy bazani shakllantirish hamda uni 
bir xilda qo‘llash maqsadida 2018 yil 9 aprelda “Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi 
O‘zbekiston Respublikasi Qonuni qabul qilindi. 12 bob, 79 moddadan iborat ushbu 
Qonun davlat xaridlari ochiqligi va shaffofligini hamda bu sohada tadbirkorlarning 
raqobat kurashuvini ta’minlaydi, davlat byudjeti, markazlashtirilgan manbalar va davlat 
ulushiga ega bo‘lgan korxonalar mablag‘laridan samarali foydalanishga imkon 
yaratadi. 
Qonun davlat xaridlarini amalga oshirishning amaldagi tajribasini hamda 
xalqaro tajribani, jumladan, BMTning Xalqaro savdo huquqi bo‘yicha 
Komissiyasining (YuNSITRAL) model qonunchiligining asosiy qoidalarini, Evropa 
Ittifoqi, AQSh, Rossiya, Belarus, Qozog‘iston va boshqa davlatlar qonunchiligini 
hisobga olgan. Qonun loyihasi xalqaro tashkilotlar, ekspert va biznes-hamjamiyati, 
vazirlik va idoralar vakillari bilan muhokamalardan o‘tkazilgan. 
“Davlat xaridlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonundagi asosiy 
yangiliklar: 
1.
Qonun xaridlarning besh tartib-taomili(turi)ni belgilaydi, ya’ni elektron 
do‘kon, boshlang‘ich narxni pasaytirish uchun o‘tkaziladigan auksion, 
tanlov,tender, yagona etkazib beruvchi bilan amalga oshiriladigan davlat xaridlari. 
Bulardan ikkitasi (elektron do‘kon, boshlang‘ich narxni pasaytirish uchun 
o‘tkaziladigan auksion) davlat xaridi bo‘yicha qaror qabul qilishda inson omilini 
butkul inkor etadi. Qolgan xarid tartib-taomillari shaffofligi maxsus axborot 
portalida zarur axborot chop etish yo‘li bilan ta’minlanadi. 
2.
Qonun bilan xalqaro standartlarni hisobga olgan holda birinchi bor 
yagona etkazib beruvchidan xaridni amalga oshirish tartib-taomili turi, davlat 
xaridlarini o‘tkazish uchun Odob-axloq qoidalarini qabul qilish va davlat xaridlarini 

---

55 
amalga oshirishda ijtimoiy-iqtisodiy siyosat ustuvorliklari, shu jumladan yuqori 
texnologik va innovatsion ishlab chiqarishlarning yaratilishi, qulay ekologik 
vaziyatning saqlanishi hisobga olinishi kabi normalar xarid amaliyotiga kiritildi. 
3.
Xarid tizimida davlat buyurtmachisining ikkita kategoriyalari 
birlashtirildi. Bular -