Mavzu: Davlat turizmni rivojlantirishdagi yondashuvlarning qiyosiy tafsiloti

Mavzu: Davlat turizmni rivojlantirishdagi yondashuvlarning qiyosiy tafsiloti

Bajardi : Qudratov Akbar

Turizm sanoati sayohat bilan bog`liq ehtiyojlarni qondirishgamo`ljallangan mamlakat iqtisodiyotining yirik tarmog`i bo`lib hisoblanadi va u davlat miqyosida turizm kategoriyasida o`z aksini topadi. Davlat miqyosida turizm kategoriyasi xalqaro kirish (xorijiy tashrif buyuruvchilarning O`zbekiston bo`ylab sayohati) va ichki turizm (o`zbekistonlik tashrif buyuruvchilarning mamlakat hududida sayohati)ni qamrab oladi

Xalqaro turizm turistik maqsadlarga ega bo`lgan tashrif buyuruvchilarning doimiy yashaydigan davlatidan tashqariga safar qilib qaytib kelishi tushuniladi . Xalqaro turizm har bir mamlakatning milliy madaniyati, tarixi hamda har bir davlatning asosiy manfaatlarini hurmat qilishga asoslangan turizm sohasidagi xalqarohamkorlikning muhim yo`nalishidir. Uning kirish va chiqish turlarining mavjudligini inobatga olib, Jahon turistiktashkiloti (JTT) ayni sanoat bilan bog`liq davlatlarni tashrif buyuruvchilar oqimini vujudga keltiruvchi asosiy davlatlar (AQSH, Germaniya, Gollandiya, Shvetsiya, Kanada va boshqalar) va asosantashrif buyuruvchilarni qabul qiladigan (Kipr, Italiya, Ispaniya, Turkiya, Fransiya, Shvetsariya va boshqalar) davlatlarga ajratadi.

Xalqaro turizm turistik maqsadlarga ega bo`lgan tashrif buyuruvchilarning doimiy yashaydigan davlatidan tashqariga safar qilib qaytib kelishi tushuniladi . Xalqaro turizm har bir mamlakatning milliy madaniyati, tarixi hamda har bir davlatning asosiy manfaatlarini hurmat qilishga asoslangan turizm sohasidagi xalqarohamkorlikning muhim yo`nalishidir. Uning kirish va chiqish turlarining mavjudligini inobatga olib, Jahon turistiktashkiloti (JTT) ayni sanoat bilan bog`liq davlatlarni tashrif buyuruvchilar oqimini vujudga keltiruvchi asosiy davlatlar (AQSH, Germaniya, Gollandiya, Shvetsiya, Kanada va boshqalar) va asosantashrif buyuruvchilarni qabul qiladigan (Kipr, Italiya, Ispaniya, Turkiya, Fransiya, Shvetsariya va boshqalar) davlatlarga ajratadi.

O`zbekistondaerkin turistik zonalarning amal qilinishi Samarqand, Buxoro va Xiva xalqaro turizm maxsus ochiq zonalarida o`z aksini topishi mumkin

• Bu zonalarda chet el va mamlakat sarmoyalarini jalb qilisuchun qulay sharoit yaratiladi, xalqaro turizm sohasida sarmoyalarni kiritish loyihalari ishlab chiqiladi va amalga oshiriladi;
• ularning eksport imkoniyatlari kengayadi, importning o`rninibosuvchi mahsulot ishlab chiqaruvchi mahalliy korxonalarning salmog`i oshadi;zamonaviy turistik infratuzilma shakllanadi, ko`rsatiladiganturistik xizmatlarning sifati oshadi xalqarokirish turizmibo`yichaixtisoslashgamutaxassislarni tayyorlash va malakasini oshirishning yagona mamajmuiyaratiladi
• turistik potensialdan samarali foydalanish, yangi landshaftlarni o`zlashtirish, milliy bog`lar, muzeylar, xalq hunarmandchiligini rivojlantirish markazlari barpo qilinadi, yodgorlik sovg`alar va turistik ehtiyojlarni qondiradigan xizmatlarni ko`rsatuvchi va mahsulotlar bilan savdo qiluvchi tarmoqlar kengayadi.

Buxoro, Samarqand, Xiva kabi durdona shaharlari uzoq tarixga ega bo`lgan “Buyuk Ipak Yo`li”ning asosiy shaharlaridan bo`lib hisoblanadi. Polijug`rofiy yondashuv quyidagi afzalliklarga ega

• global turistik maskanlar shakllantiradi va ularga kiradigan jug`rofiy joylarningbir-biriga ntegratsiyalashuvjarayonini tezlashtiradi;-
• global turistik maskanlarning paydo bo`lishi tovar ayirboshlashko`lamini kengaytiradi va yagona turistik paketda qatnashadigan davlatlarning boshqa sohalarda ham hamkorlik qilishlariga olib keladi
• global loyihalar zamonaviy infratuzilmaning shakllanishiga turtki bo`ladi va ular nafaqat turizm sohasida, balki xalq xo`jaligining boshqa tarmoqlarida ham keng qo`l keladi;
• xalqlar tarixini chuqur o`rganish, me`morchilik obidalarini qayta tiklash, madaniy qadriyatlarning muhimligini tan olish, xalqlar o`rtasidabag`rikenglikni shakllantirishga olib keladi.

Polijug`rofiy sayohatgohlarni tanlaydigan yana bir segment – yil davomida kam ishlaydigan va katta moliyaviy imkoniyatlarga ega bo`lgan kishilardir. Shunday ekan, polijug`rofiy yondashuv xalqaroturizmni keng ko`lamda emas, balki turistik xizmatlar bozoriningalohida segment namoyandalari ehtiyojlarini qondirishga xizmat qiladi. Polijug`rofiy turistik yo`nalishlar bir nechtahududlarni o`zida mujassamlashtirgan, siyosiy nuqtai nazardan suverendavlatlarning chegaralarini kesib o`tishni taqozo etadi. Tili, madaniyati, milliy valyutasi xilma-xil bo`lgan joylarda sayohat qilishni tashkil qilishkatta mahorat talab etadi va mahsulot sifatini nazorat qilish juda hammurakkab kechadi.

Turizmni rivojlantirishning bozor iqtisodiyotiga o`tish davriga xos bo`lgan yondashuvi kompleksli yondashuv bo`lib, uning mohiyatini O`zbekistonda turizm rivojlanishining milliy modeli tashkil qiladi . Mustaqillikdan so`ng xalq xo`jaligida tub o`zgarishlar sodir bo`lib, ular turistik sohani ham chetlab o`tmadi. Ushbu yondashuvning asosiymohiyatimarkazlashganma`muriy-buyruqbozlikmunosabatlaridan bozor iqtisodiyoti munosabatlariga evolyutsion yo`l bilan o`tishdir. Unda sobiq sho`ro davrida shakllangan turizm sohasida islohotlar o`tkazib, zamona talablariga javob beradigan darajaga ko`tarish asosiy vazifaga aylandi. O`zbekiston turistik imkoniyatlaridan kelib chiqadigan bo`lsak, barcha tavsiflangan yondashuvlar turizmni ma`lum darajada rivojlantirishni ko`zda tutadi.

EʼTIBORINGIZ uchun rahmat