|
Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti yuridik fakulteti yurisprudensiya yo’nalishi 1-b guruh talabasiAmrulloyev Asliddinning “Davlat va huquq nazariyasi”fanidan “Davlat shakllari” mavzusida tuzgan prezentatsiyasi. Mavzu:Davlat shakllari. Reja: I.Kirish: II.Asosiy qism: 1.Davlat boshqaruv shakllari 2.Davlat tuzilish shakllari 3.Siyosiy tartib III.Xulosa 1.Davlat boshqaruv shakli
Davlat boshqaruv shakli
davlat hokimiyati, uning idoralarining aholi bilan o‘zaro munosabatlari, aholining ushbu idoralarni shakllanti rishda ishtirok etish darajasi tushuniladi.
1.Davlat boshqaruv shakli
Davlat boshqaruv shakli
Monarxiya
Respublika
Davlat boshqaruv shakli
Monarxiya
Mutlaq
Cheklaangan
Davlat boshqaruv shakli
Monarxiyaning asosiy belgilari quyidagilardan iborat: 1) monarx davlatni shaxsiylashtiradi, tashqi va ichki siyosatda davlat bosh lig‘i sifatida maydonga chiqadi; 2) monarx davlatni yakka o‘zi boshqaradi; 3) monarx hokimiyati muqaddas va ilohiy deb e’lon qilinadi; 4) monarx o‘z faoliyatida mustaqildir; 5) hokimiyatni o‘rnatish, qabul qilishning alohida tartibi mavjud; 6) umrbod boshqaruv;
Monarxiya
Mutlaq monarxiya
Cheklangan monarxiya
Agar monarx o‘z davlatini boshqarishda uning boshqaruvi boshqa biron bir idora bilan cheklanmasa, bunday monarxiya mutlaq monarxiya deyiladi.
Agar monarxning hukmronligi konstitutsiyaga tayanuvchi biron-bir idora bilan cheklangan bo‘lsa, bunday monarxiya cheklangan, konstitutsiyaviy, par lament boshqaruvi shaklidagi monarxiya bo‘ladi
Davlat tuzilish shakli
Davlat tuzilish shakli
Davlatning ma’muriy hududiy jihatdan tashkil etilishidir
Davlat tuzilish shakli
Davlat tuzilish shakli
Unitar
Federativ
Konfederativ
Davlat tuzilish shakli
Unitar
Federativ
Konfederativ
Unitar — lotincha so‘z bo‘lib, oddiy, yagona degan ma’noni bildiradi.
Federativ davlat — bir necha davlatlarning birlashuvidan hosil bo‘l gan murakkab, ittifoqdosh davlat.
Konfederatsiya (lotincha – ittifoq, uyushma) – suvereniteti va mustaqilligini saqlab qolgan holda biror-bir maqsadga erishish uchun birlashgan davlatlar ittifoqi.
Federativ davlatning belgilari quyidagilar: ♦ federatsiya hududi uning subyektlari hududi yig‘indisidan iborat bo‘ la di; ♦ oliy qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyati federal davlat ido ra lariga tegishli bo‘ladi;
Federativ
♦ federatsiyaning umumiy konstitutsiyasi uning subyektlari va federat siyaning o‘zi o‘rtasidagi huquqiy munosabatlarni belgilaydi; ♦ federatsiya subyektlarining har biri alohida o‘z konstitutsiyasi, o‘zlari ning oliy qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud organlariga ega bo‘lad.
♦ federatsiya oliy qonun chiqaruvchi idorasi odatda ikki palatali bo‘ladi. Bunda yuqori palata federatsiya a’zolarining manfaatlarini ifoda etadi.
Davlat tuzilish shakli
Konfederativ
♦ mustaqil davlatlar muayyan maqsadlarga erishish uchun birlashadi; ♦ konfederatsiya mustahkam bo‘lmagan tuzilma; ♦ yagona hudud mavjud bo‘lmaydi (konfederatsiyaning hududi uning a’zolari bo‘lgan davlatlar hududidan tashkil topadi); ♦ umumiy fuqarolik mavjud bo‘lmaydi.
konfederatsiya a’zolari undan erkin chiqish huquqiga ega bo‘ la dilar; ♦ konfederatsiya a’zolari ittifoq hokimiyati qonun hujjat larini e’ti rof etmaslik yoki qo‘llamaslik (nulifi katsiya qilish) huquqiga ega bo‘ladilar.
Siyosiy tartib
Siyosiy tartib
Demokratik
Nodemokratik
Siyosiy tartib
“Demokratiya” – yunoncha so‘z bo‘lib, “xalq hokimiyati” degan ma’noni anglatadi.
Demokratiyaga zid tartibot – nodemokratik tartibot deb ataladi.
Xulosa: O’zbekiston Respublikasi davlat tuzilishi shakli bo’yicha Unitar Respublikadir. Shu bilan birga,O’zbekiston davlat tuzilishida federalizmning ham ayrim ko’rinishlari bor.Chunki uning tarkibiga ma’muriy hududiy birliklar,shuningdek suveren davlat huquqiga ega bo’lgan milliy hududiy tuzilma bo’lgan Qoraqalpog’iston Respublikasi kiradi. O’zbbekiston Respublikasi ma’muriy hududiy jihatdan Qoraqalpog’iston Respublikasi,viloyatlar,tumanlar, shaharlar,shaharchalar,qishloqlar va ovullardan tashkiltopgan. Mavzu bo’yicha test: 1.“Inson huquqlari umumjahon Deklaratsiyasi” qachon. qabul qilingan? a) 1948- 1yil 10- dekabrda; b) 1946- yil 10- dekabrda; d) 1991- yil 18- noyabrda; e) 1945- yil 18- noyabrda. 2. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining kirish qismi nima deb ataladi? a) Asosiy prinsiplar; b) Muqaddima; d) I bo‘lim; e) Xotima. 3. Davlat hokimiyatini amalga oshirish usullari va uslublari tizimining yuridik atamasini ko‘rsating. a) Davlatning boshqaruv shakli; b) Davlatning tuzilish shakli; d) Davlat funksiyasi; e) Siyosiy tartibot. 4. “Suverenitet” so‘zi qanday ma’noni anglatadi? a) Davlatning o‘z ichki hayotida boshqa davlatlardan mustaqilligini; b) Davlatning o‘z ichki hayotida va tashqi munosabatlarida boshqa davlatlardan mustaqilligini; d) Davlatning o‘z ichki hayotida va boshqa davlatlar bilan munosabatida qaramligini; e) Davlatning boshqa davlat tarkibida ekanligini. 5. O‘zbеkiston Rеspublikasining mustaqilligi qachon e’lon qilingan? a) 1990- yil 20- iyunda; b)1991- yil, 31- avgustda; d) 1992- yil, 10- dekabrda; e)1992- yil, 8- dekabrda Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Odilqoriyev X.T.2011 2. A. Saydov 2002 3. Z.Islomov 2007 4. X.Boboyev 2000 5. Sh.A.Saydullayev 2021
Do'stlaringiz bilan baham: |
