Mavzu: Dars – ta’limni tashkil etishning asosiy shakli

Mavzu:Dars – ta’limni tashkil etishning asosiy shakli.

Dars ta’lim jarayonining yaxlitligi nuqtai nazaridan ta’limning asosiy tashkiliy usuli hisoblanadi. Unda sinf-dars tizimining xususiyatlari aks etadi, unda o’quvchilarni ommaviy qamrab olish, tashkiliy tartib va o’quv ishlarining muntazamligi ta’minlanadi. Dars iqtisodiy jihatdan foydalidir. O’quvchilar hamda sinf jamoasining individual xususiyatlarini bilishi o’qituvchi uchun har bir o’quvchi faoliyatiga rag’batlantiruvchi ta’sir ko’rsatishga imkon beradi. Dars doirasida ommaviy, guruhli va individual ta’lim shakllarini birlashtirish imkoniyati uning rad etib bo’lmaydigan ustunligi hisoblanadi

Darsning tuzilishi va turlari. Dars- uning turlari va tuzilishining mazmuni hozirgi kundagi ta’lim jarayonida qo’llanilayotgan sinf- dars tizimi . Dars- o’quv ishlarining asosiy tashkiliy shaklidir. Dars- o’quv ishlarining markaziy qismidir . Hozrgi kunda ta’lim jarayonida qo’llanilayotgan sinf- dars tizimi quyidagi tashkiliy shakllarda olib borilmoqda:

Nostandart o'rganish mavzusi mutlaqo yangi emas. Ya.A. KOMIKTA, S.A. Amonvilly, K.D. Uxinskiy, V.F. Shatolov va boshqalar noan'anaviy mashg'ulotlarni o'rganishdi va uni amaliyotga faol tanishtirishdi. Bugungi kunda ushbu mavzu juda dolzarbdir. Ichida so'nggi yillar Noan'anaviy ravishda o'rganish bo'yicha qiziqish sezilarli darajada oshdi. Buning sababi, mamlakatimizda ta'lim sohasidagi jarayonlar - yangi turdagi maktablarni yaratish, turli xil pedagogik innovatsiyalar amaliyotiga, mualliflik huquqi va darsliklarni faol ravishda yaratishga imkon beradigan ijtimoiy o'zgarishlar amalga oshiriladi.

An'anaviy bo'lmagan ta'limni o'rganish tashkiloti o'quvchilarni aqliy faoliyatning texnikasini jalb qilish uchun sharoitlar yaratishni anglatadi. Ularni o'zlashtirish nafaqat o'zlashtirishning yangi darajasini ta'minlaydi, balki aqliy rivojlanishda jiddiy siljishlarni ham beradi. Zamonaviy maktabning ta'lim jarayoni insonparvarlashtirish va bolaning shaxsiyatining ko'p qirrali rivojlanishi, xususan, ehtiyojni o'z ichiga oladi uyg'un kombinatsiya aslida o'quv faoliyati, bu erda talabalarning individual talabalarini rivojlantirish, ularning kognitiv faoliyatini rivojlantirish, mustaqil bo'lmagan vazifalarni va shunga o'xshash vazifalarni hal qilish bilan bog'liq asosiy bilim, ko'nikmalar va ko'nikmalarning asosiy bilimlari va ko'nikmalari shakllanadi.

O’qituvchining darsga tayyorgarligida quyidagi uchta bosqich ko’zga tashlanadi: tashxislash, bashoratlash, loyihalashtirish .

1.Tashxis didaktik jarayon kechadigan barcha sharoitlarni oydinlashtirish, uning natijalarini belgilashdir. Unda o’quvchilarning imkoniyatlari, ularning faoliyatlari va xulqlari, motivlari, talab va layoqatlari, qiziqish va qobiliyatlari, bilimdonlik darajasi, o’quv materialining xususiyati, uning amaliy ahamiyati, dars tuzilishi, yangi axborotni o’zlashtirish, mustahkamlash va tizimlashtirish, bilim, ko’nikma va malakalarini nazorat qilish hamda tuzatish kabi holatlar namoyon bo’ladi.

2.Bashoratlash bo’lajak darsni tashkil etilishining turli variantlarini baholash va ulardan qabul qilingan mezonlarga muvofiq eng ma`qulini tanlab olish.

3.Loyihalashtirish (reialashtirish) o’quvchilarning o’quv faoliyatini boshqarish dasturini yaratish bo’lib, u darsga tayyorlanishning yakuniy bosqichi hisoblanadi.

Uy vazifalarini tekshirish. O’quvchilarning o’zlashtirishini nazorat qilish uchun ularning uyga berilgan vazifalarni bajarishini tekshirish katta ahamiyatga ega. Uy vazifalarini tekshirish o’qituvchiga o’quvchilarning o’quv ishiga bo’lgan munosabatini, o’rganilgan materialni qanchalik egallaganligini, uy vazifalarini bajarishdagi mustaqillik darajasini aniqlashga imkon beradi.

Ma`lumki, bugun ta’lim tizimida reyting nazoratidan keng foydalanilmoqda. Reyting deganda baholash, tartibga keltirish, klassifikatsiyalash, bironta hodisani oldindan belgilangan shkala bo’yicha baholash tushuniladi. Reyting nazorati o’quvchining ma`lum bir fandan reytingini aniqlaydi

Foydalanilgan adabiyotlar.

1.Umumiy pedogika

2.Pedagagik mahorat.Xoliqov.A

3.Google.Ziyo.net.uz