Mavzu: Cho'ktirish usuli asosi. Indikatorli va indikatorsiz titrlash usullari. Usulni analizda qo'llanishi. Bajardi : 48-20 guruh talabasi Kuchiyeva Muhayyo Tekshirdi

Mor, Folgard, Fayans usullari tushunchalari.

Mor usuli argentometriya usullaridan biri bo`lib, bu usul ushbu reaksiyaga asoslangan:

bu yerda, Hal––Cl–, Br–, J–, SCN– ionlaridir. Mor usuli hamma argentometriya usullari ichida eng oddiysi va eng anig`idir. Bu usulda ishchi eritma AgNO eritmasidir. Mor usuli asosida kumush ionlarining xlor yoki brom ionlari bilan o`zaro ta`sir reaksiyasi yotadi:

Ag+ + Cl– = AgCl↓

Ishchi eritmaning titrini aniqlash uchun boshlang`ich modda NaCl yoki KCl eritmasidir. Mor usuli xlorid yoki bromidlarning miqdorini aniqlashga imkon beradi. Bu usul bilan yodidlar aniqlanmaydi, chunki cho`kmaga tushadigan AgJ ni kuchli adsorbsiyalaydi, shuning uchun ekvivalent nuqtasini aniqlash mumkin emas.

Mor usulini qo`llash quyidagi shartlar bilan chegaralanadi:

 

a)Aniqlashni Ba² Bi³ Pb² ionlari ishtirokida o`tkazib bo`lmaydi, chunki bu ionlar ²ionlari bilan cho`kma hosil qiladi. Bundan tashqari, Ag+ ioni bilan qiyin eriydigan cho`kmalar hosil qiladigan C²- ionlari ishtirokida ham aniqlashni bajarib bo`lmaydi.

c) Titrlash hamma vaqt galogendan AgNO3 ga qarab olib boriladi (ya`ni galogen eritmasi bilan titrlanadi), faqat shu sharoitdagina ning qizil g`isht rangli cho`kmasi ekvivalent nuqtasida hosil bo`ladi.

Mor usuli oziq–ovqat mahsulotlarini analiz qilishda keng ishlatiladi. Osh tuzining kolbasa, sho`r baliq, yog` va boshqa mahsulotlardagi miqdori hamda ichimlik suvidagi xloridni Mor usuli bilan aniqlanadi.

 

Folgard usuli argentometriya usullaridan biri bo`lib, bu usul AgSCN hosil bo`lish reaksiyaga asoslangan: