Mavzu: Chizma ishlariga oid qoidalalar

Tayanch so’z va ibоralar:

Nuqta, to’g’ri chiziq, tekislik, geоmetrik fazо, geоmetrik figura, masоfa, burchak,

pоzitsiоn masala, metrik masala, simvоlika (belgilash), markaziy prоektsiyalash, parallel

prоektsiyalash.

Nazorat uchun savol topshiriqlar.

1. Belgilanishlarga doir klaster strategiyasini qo`llang.

2. Markaziy va parallel proyeksiyalashga doir Venn diagrammasini qo`llang. Sinkveyn

tuzing.

3.Paralell atamasiga Sinkveyn tuzing.

Chizma geometriya tushunchasiga doir

To`g`ri

yoki

tekislik

Pozitsion

masalalr

Egri chiziq va

sirtlar hosil

qilsih

Chizma

geometriya

Tekis modellar

yasash usullari

Geometrik

masalalarni grafik

usul bilan yechish

Figuralarning

fazoviy va yaqqol

tasvirini ko`rish

Figuraning grafik

va analitik

modeli usuli

Markaziy

proyeksiyalash usuli

Chizma

geometriya fani va

vazifasi

Geometrik

tushunchala

r va

figuralar

Nuqta

To`gri chiziq

Tekislik

Geometrik fazo

Parallel

proyeksi

yalash

Proyeks

iyalash

usullari

Geomet-

rik

masalalar

Metrik masala

To`g`ri metrik

masala

Konstruktiv

masala

Metrik masala

To`g`ri metrik

masala

Konstruktiv

masala

Tekislik

d

a

to`g`ri

chiziq

tanlash

Berilgan

to`g`ri

chiziq

Nuqta

orqali

to`g`ri

chiziq tek.

otkazish

T`g`ri

chiziq

bilan tek.

sirt.

kesishuvi

Belgilanish

lar

Proyeksiyalar

ning xossalari

---

34

Ochiq test

1.Chizma geometriyaning asosiy apparati __________________ usullari bo`lib, u chizma

vositasida o`rganadi.

2. Chizmada geometrik masalalarni ________________ bilan yechish usullarini o`rgatdi.

3. Giguralarning berilgan tekis chizmalari bo`yicha ularning _________ ko`rinishi va yaqqol

______________ yasash usullarini o`rganadi.

4. Tekislikdagi to`g`ri chiziqlarning xosmas nuqtalarining geometrik o`rni _____________

chizig`i deyiladi.

5. Parallel to`g`ri chiziqning proyeksiyasi ham _____________ bo`ladi.

6. Parallel proyeksiyalar narsalarni _______________ yoki ______________ tushgan soyalarini

tushinish mumkin.

Ketma – ketlikni aniqlovchi test

1. shakldagi markaziy proyeksiyalashni bajarishda to`g`ri ketma-ketligini aniqlang.

a)  A

1

,B

1

,C

1

,D

1

 - nuqtalarning P-tekisligi proyeksiyalari

b) A

1

 B

1

 C D – proyeksiyalanayotgan nuqtalar

s) SA, SB, SC, SE – proyeksiya nurlari

d) S – proyeksiya markazi

2. Parallel proyeksiyalashda 2-shaklni to`g`ri ketma-ketligini aniqlang.

a) proyeksiya yo`nalishi “S”

b) berilgan nuqtalar A

1

 B

1

 C

1

 D.

s) proyeksiya tekisligi P.

d) proyeksiyalashda xosil bo’lgan nuqtalar A

1

,B

1

,C

1

,D

1

3. Quyidagi javoblardan qaysi birida nuqtadan to`g`ri chiziqga bo`lgan masofani to`g`ri

belgilangan?

A

[ ]

В

А,

 ,B

[ ]

в

а, ,S

[ ]

a

,

А

,D

[ ]

а

А, .

4. Quyidagi javoblardan qaysi birida nuqtar to’g’ri ko’rsatilgan.

A.

g

b

a

,

,

;   B. a,b,c,d…; S. a,b,c,d.  D. v,h,w.

---

35