Mavzu: chiziqli avtomatik rostlash sistemalari Reja: Chiziqli avtomatik rostlash tizimlarining Turg‘unligi Chiziqli avtomatik rostlash Tizimlari

2.Chiziqli avtomatik rostlash Tizimlari
Agar avtomatik rostlash tizimi chiziqli differensial tenglama orqali
tavsiflansa, tizim chiziqli deyiladi. Bu tenglama tizimning turg‘unlashmagan
rejimidagi vaqt mobaynida o‘zgarishini tavsiflaydi. Tizim harakatining
turg‘unlashgan jarayoni uchun tenglamadagi hosilalarning nolga aylanishi
xarakterlidir, chunki chiqish parametri «u» o‘zgarmaydi. Bu holda differensial
tenglama algebraik tenglamaga aylanadi:

Stasionar rejimdagi tizimning chiqish va kirish koordinatalarini bog‘lovchi bu
tenglama chiziqli tizimning statik xarakteristikasidir.
CHiziqli tizimda oqib o‘tayotgan rostlash jarayonining qanday o‘tayotganligini
aniqlash uchun kirishning g‘alayonlanish ta’siri va boshlang‘ich shartlari ma’lum bo‘lgan differensial tenglamani echish kerak. Doimiy koeffisientli chiziqli differensial tenglamaning echimi y (t) эрк erkin va y (t) маж majburiy echimni tashkil etuvchilar yig‘indisidan iborat:

3.operasion hisoblarning chiziqli avtomatik Rostlash tizimlari tahlilida ishlatilishi
Avtomatik rostlash tizimining tahlili faqat harakatdagi tizimlarga taalluqli.
ARTlarning sintezi vazifalari yangi rostlash tizimlarini loyihalash davrida ko‘tariladi.
ARTning tahlili tarkibiy elementlar bo‘yicha differensial tenglama tuzish, uni
echish va o‘tish jarayonining grafiklarini aniqlashdan iborat. Grafiklar amaldagi
tizimning sifatini aniqlaydi.
APTning sintezi rostlash sifatining eng yuqori ko‘rsatkichlarini ta’minlovchi
tizim strukturasini aniqlash va tegishli tenglamalarni tuzishdan iborat.
ARTning tahlili va sintezida ko‘pincha uzatish funksiyalaridan foydalaniladi,
chunki ular differensial va integral tenglamalarga ko‘ra ancha qulay. SHuning uchun, rostlash tizimlarining tahlili va sintezi usullari, ko‘pincha, Laplas almashtirishi matematik apparatiga asoslangan.
4.Rostlash jarayonining sifati
Biror avtomatik rostlash tizimining amalda ishlatilishi uning turg‘unlik
talablarini bajarishiga bog‘liq (bular faqat zarur bo‘lgan shartlardir). ART ning
ishlatlishi uchun etarli bo‘lgan shart - tizimning talab qilingan rostlash sifatini
ta’minlash qobiliyatidir. Bu sifat rostlash tizimidagi o‘tish jarayonlarining shakliga
bog‘liq.
Tizimning turli parametrlari rostlash jarayoniga ko‘rsatilgan differensial yoki
xarakteristik tenglamalarning umumiy ko‘rinishini echish uchun lozim.
Agar tizim to‘rtinchi tartibdan yuqori bo‘lsa echish mumkin bo‘lmaydi, chunki
uning ildizlari radikallar orqali ifodalanmaydi. SHuning uchun, rostlash sifati, ya’ni
turg‘unlik darajasi, bilvosita integral yoki xususiy tahlil yordamida baholanadi.
Amalda rostlash sifatini integral baholash usuli bilan baholash keng tarqalgan.


5..Foydalanilgan adabiyotlar
1. Д.А.Мирахмедов «Автоматик бошқариш назарияси». Т.Ўзбекистон. 1993.
2. Н.Р.Юсуфбеков ва бошқалар. «Автоматика ва ишлаб чиқариш жараёнларини автоматлаштириш». Т. Ўзбекистон. 1982 й
3. В.Л.Попов., Ю.А.Тютюнников. «Автоматизиция производственных процессов в тракторном и сельскохозяйственном машиностроении».М.,ВО. «Агропромиздат».1990