Mavzu: Buxgalteriya hisobi schotlarstrrepla schotlar rejasi. Buxgalteriya hisobi schotlari

Mavzu: Buxgalteriya hisobi schotlari
R E J A
1. Schotlar rejasi.
2. Buxgalteriya hisobi schotlari.
3. Buxgalteriya hisobi schotlarining tuzilishi va yuritilishi.
4. Xulosa.
5. Foydalanilgan adabiyotlar.

Buxgalteriya hisobi schotlari
Korxona aktivlari va ularning manbalari holati hamda harakatini aks ettirish uchun buxgalteriya hisobida „schotlar“ deb nom olgan usul qo'llaniladi.
Schotlar — korxona aktivlari, xususiy kapitali, majburiyatlari, daromad, xarajat, foyda va zararlarini hisobot davridagi holati (boshlang'ich va oxirgi), shuningdek, ularning shu davrdagi harakati (ko'payishi va kamayishi) to'g'risidagi ma’lumotlarni pul ifodasida aks ettirish usuli.
Buxgalteriya hisobida korxona har bir obyektini aks ettirish uchun alohida schotlar ko'zda tutiladi. Har bir schot o'zining tartib raqamiga va aniq nomiga ega bo'ladi. Odatda, schotning nomi obyektning nomi bilan bir xil bo'ladi. Misol uchun, asosiy vositalarni aks ettirish uchun aynan shunday nomdagi N° 0100, kassadagi pul mablag'larini aks ettirish uchun „Kassadagi pul mablag'lari" nomli N° 5000- schot va boshqa shu kabi schotlar ko'zda tutiladi. Qo'llaniladigan barcha schotlaming tartib raqamlari va aniq nomlari maxsus schotlar rejasida o'z aksini topadi.
Schotlar rejasi. Schotlar rejasi — bu korxonalar, tashkilotlar va muassasalaming moliyaviy xo'jalik faoliyatini buxgalteriya hisobida aks ettirishda qo'llaniladigan schotlaming tartiblashtirilgan tizimi. O'zbekiston Respublikasida schotlar rejasi va uni qo'llash bo'yicha yo'riqnoma davlat ahamiyatiga molik me’yoriy hujjat hisoblanadi. Ushbu me’yoriy hujjatni ishlab chiqish va joriy qilish Moliya vazirligiga yuklatilgan.
Respublikamiz xalq xo'jaligi tarmoqlarida ularning xususiyat- larini e’tiborga olgan va o‘zida mujassamlashtirgan quyidagi uchta turdagi schotlar rejasi qo'llaniladi:

1. 
   Davlat budjetidagi muassasalaming moliyaviy-xo'jalik fao­liyati buxgalteriya hisobining schotlari rejasi.
   
2. 
   Banklar moliyaviy-xo'jalik faoliyati buxgalteriya hisobining schotlari rejasi.
   
3. 
   Xo'jalik yurituvchi subyektlar moliyaviy-xo'jalik faoliyati buxgalteriya hisobining schotlari rejasi.
   
4. 
   Quyida xo'jalik yurituvchi subyektlar moliyaviy-xo'jalik faoliyati buxgalteriya hisobining schotlar rejasiga to'xtalib o'tamiz.
   
5. 
   „Xo‘jalik yurituvchi subyektlar moliyaviy-xo'jalik faoliyati buxgalteriya hisobining schyotlari rejasi va uni qo Hash bo'yicha yo‘riqnoma“ Moliya vazirligi tomonidan maxsus 21- sonli BHMS sifatida birinchi marta 2000- yil 30- martda 37- son buyruq bilan tasdiqlandi. 2002- yil 9- sentabrda 103- son buyruq bilan Moliya vazirligi ushbu BHMSni yangi tahrirda qayta tasdiqladi, u O'zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2002- yil 23- oktabrda 1181- son tartib raqami bilan ro'yxatdan o'tdi.
   

21- son BHMS sifatida tasdiqlangan schotlar rejasi oltita qism, o‘nta bo'limdan iborat. U 208 ta balans schotlarini, 40 ta moliyaviy natijalar hisobotini tuzishga moijallangan schotlarni va 14 ta balansdan tashqari schotlarni o‘z ichiga oladi. Schotlar rejasida buxgalteriya hisobi schotlari moliyaviy hisobotning shakllari bo‘lgan buxgalteriya balansi va moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobotning tarkibiy elementlariga mos ravishda quyidagi qism va bo‘limlarga ajratilgan.