Mavzu:Buddaviylik dini Reja 1)Buddaviylikning paydo bo’lishi 3) Buddaviylikning jaxon diniga aylanishi Buddaviylikning paydo bo’lishi Buddaviylik dini paydo bo’lishi tarixiy davriga ko’ra,birinchi jahon dinidir .Buddaviylik dini bundan salkam 2600 – yil avval shimoliy – sharqiy Hindistonda vujudga kelgan.Uning asoschisi shag’zoda Siddxartxa Gautamadir.Siddxartxa vafotidan so’ng Budda <>deb atalgan Buddaviylik dinining nomi ana shundan olingan .Binobarin Buddaviylik – najot dinidir bu din Podsho Ashoka davrida davlat dini deb e’lon qilinadi. BUDDA HAYKALI Siddxartxa Gautama Buddaviylikning muqaddas kitobi Siddxartxa (topshiriqni bajaruvchi )Gautama miloddan avvalgi 563 – yilda Hindistonning shimoliy – sharqiy qismida hozirgi Nepalning janubida podsho xonadonida tug’ilgan (bazi manbalarda 623 – yilda tug’ilganligi ham qayt etilgan ) Uning otasi Suddxodan Hindistonning shimoliyt – sharqiy qismida sakiylar sulolasi asos solgan Kapi Lavasta podsholigining hukumdori bo’lgan Siddxartxaning onasi Mayya isimli ayol bo’lib u Siddxartxa tug’ilgach 7 kundan so’ng vafot etgan .Yetim qolgan Siddxartxani xolasi Maxaprajpat tarbiyalagan Siddxartxa o’z talimotining asosiy qoidalarini <>nomi bilan bayon etadi. Siddxartxa Gautama 80 yoshida vafot etgan (Uch savat donolik )deb ataladi Rivoyatlarga ko’ra ,Siddxartxa o’z ta’limotini mazmuniga ko’ra uchga ajratgan va uch savatga joylashtirgan .Ularning har biriga alohida nom ham bergan. Bular 1)Vinoyapitaka (Axloqiy me’yorlar) 2)Suttapitaka(Duolar) 3)Abxidxammapitaka (Diniy – falsafiy masalalar bayoni) dir. Buddaviylikning jaxon diniga aylanishi Podsho Ashoka hukumronligi (mil,avv 269 – 232 yillar) davrida Hindistonda davlat diniga aylangan buddaviylik keyinchalik jahonning boshqa davlatlariga ham tarqala boshlagan .Xususan ,Kushonlar hukumronligi davrida bu din bizning o’lkamizga ham kirib kelgan .Bu sulola hatto Buddaviylikka davlat dini maqomini bergan Buddaviylik 900 yil davomida Hindistonda ravna topdi va gullab yashnadi Buddaviylik XIX – XX asrlarda Amerika va Yevropa davlatlarida ham o’z jamoalarini vujudga keltira oldi. BUDDA HAYKALI Hozirgi kunda yer yuzi aholisining 500 milliondan ortig’I shu dinga e’tiqod qiladi Osiyoning Shri Lanka , Birma ,Tailand,Laos,Mo’g’uliston ,Kmbodja,Vyetnam ,Butan ,Nepal,Yaponiya,va Koreya davlatlarining asosiy dini hisoblanadi 1950 – yilda Shri – Lanka davlatida Buddaviylikning <>tashkiloti tuzildi 1956 – yilda esa dunyo Buddaviylari o’z dinlarining 2500 yilligini nishonladilar. BUDDA HAYKALI MAROSIM SIG’INISH ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT
Do'stlaringiz bilan baham: |