Mavzu. Bozor sharoitlarida sifat va raqobatbardoshlik. 1 Sifat XXI asr bo’sag’asida raqobatning umumjahon maydoni

5-MAVZU. FAOLIYATNI YAXSHILASHDA JAMOANING
QATNASHUVI.
5.1 Guruhli yondashuv.
5.2 Sifat to'garaklari.
5.3 Jarayonlarni takomillashtirish bo'yicha guruhlar.

5.1 Guruhli yondashuv.
Xizmatchilar va ishchilarning ishtiroki. Dunyo bo'ylab barcha rahbarlar o'z bo'ysinuvchilarida ulkan foydalanilmagan salohiyat yashiringanini anglab yetdilar. Ularning iste'dodi va bilmidan unumli foydalanish sifatni oshirish ishlarida muvaffaqiyatga erishini kafolatlaydi. Rivojlangan davlatlarning bir qator tashkilotlarida jamoaviy boshqaruv tamoyillaridan foydalanish yo'lida ko'p yillardan beri samaradorlikka erishib kelinayotgani yuqoridagi fikrimizni tasdiqlaydi.
Jamoaviy ishtirok tizimini tarkib toptirishda vakolatlarning ishchilarga berilishi bosqichma - bosqich sodir bo'ladi. Buning oqibatida rahbarlar vakolatidan olib tashlangan funktsiyalarning o'rnini to'ldirish maqsadida ularning nazorat qilish funktsiyasiini kengaytirish talab etiladi. Ishchilarning qarorlar qabul qilishda qatnashishiga ishonishi ularning o'z rahbarlariga ishonchidan boshlanadi.
Tashkilot rahbariyatining mavqei. Agar butun rahbariyat jalb qilinmay jamoaviy ishtirok amalga oshirilsa, ishchilar o'zlarini rahbarlar tomonidan og'dirib olinayotgan kabi his qiladilar.
Jamoaviy qaror har doim ham eng maqbul bo'lavermasligini yodda tutish kerak, chunki: 1) jamoaviy qaror korxona uchun samarali va samarasiz g'oyalarga ega bo'lgan qatnashchilarning kelishuvga asoslangan qarordir; 2) jamoa optimal yechimni taklif etgan, biroq o'zining g'oyalarini aniq ifodashni uddalay olmagan qatnashchi qolib, qandaydir gapdon odamning so'ziga og'ib ketishi mumkin; 3) butun jamoa tomonidan qabul qilingan qarorni amalga oshirish uchun mas'ul shaxsni aniqlash qiyinlashadi.
Rahbariyat guruhlar faoliyatida ishtirok etishi va qarorlarni tasdiqlashi kerak. Rahbarlar ishchilarni qaysi muammolarni birinchi darajali deb hisoblashlari va ularni qay tarzda hal qilishlari uchun ularni yo'naltirib turadi. Guruhlarning xususiyatlari.

Xususiyatlar	Bo'linmalar faoliyatini takomillashtirish bo'yicha guruhlar	Sifat to'garaklari	Jarayonlarni takomillashtirish guruhlari	Maqsadli guruhlar
1	2	3	4	5
A'zolik	Bo'linma ishchilari	Bo'linma ishchilari	Aral ash bo'linmalarning tanlangan ishchilari	Ish tajribasi asosida tanlab olingan ishchilar
Qatnashuv	Majburiy	Ixtiyoriy	Majburiy	Majburiy
Rahbariyatning ta'siri	O'rtacha	Minimal	O'rtacha	O'rtacha
Muammolarni tanlash	Guruhli	Guruhli	Guruhli	Rahbariyat tomonidan amalga oshiriladi
Muammolarni hal qilish muddati	O'rtacha	Qisqa	O'rtacha	Uzoq
Faoliyat sohasi	Bo'linma doirasida	Bo'linma doirasida	Bo'linmalararo	Bo'linmalararo
1	2	3	4	5
Yechimning izlanishi	Guruh a'zolari orasida	Guruh a'zolari	Guruh a'zolari orasida	Guruh a'zolari orasida

		orasida
Vaqt jihatidan bosimi berish	O'rtacha	Minimal	O'rtacha	Yuqori
Ish tartibi, muddatlari	Qisqa yig'ilishlar, uzoq muddatlar	Qisqa yig'ilishlar, uzoq muddatlar	Qisqa yig'ilishlar, uzoq muddatlar	Davom etuvchi muddatlar, boshqa vazifalarning yo'qligi
Tashkilotchi
tomonidan ishga ko'maklashish	Mumkin bo'lgan variant	Butunlay ixtiyoriy	Hech qanday	Hech qanday
Natijalarning tatbig'i	Guruh a'zolari tomonidan	Guruh a'zolari tomonidan	Guruh a'zolari tomonidan	Boshqa shaxslar tomonidan

Bo'linmalarning faoliyatini takomillashtirish bo'yicha guruhlar.

Bo'linmalarning faoliyatini takomillashtirish bo'yicha guruhlar u yoki bu bo'linma ishchilaridan tashkil topadi. Ularning vazifasi vositalarni maqsad sari yo'naltirish va ishlab chiqishdan iborat. Vositalar ishchilarga mazkur bo'linma faoliyatining sifati va samaradorligini oshirish imkonini beradi.
Bo'linma rahbari guruhning raisi hisoblanadi. Ma'lum muddatdan so'ng ma'muriy xodimlar toifasiga kirmaydigan, mazkur lavozimda ishlash uchun tayyorgarlik va layoqatga ega bo'lgan ishchi guruhning raisi etib tayinlanishi mumkin. Guruh xatolarning yuzaga kelishi va bo'linma samaradorligi pasayishining sabablarini aniqlaydi. So'ngra u tuzatish choralarini ishlab chiqadi va amalga oshiradi.
Guruh bo'linma doirasida takomillashtirishning maqsadlarini belgilaydi va ularga erishish tadbirlarini ishlab chiqadi. Bo'linma rahbarining tashabbusi bilan bo'linma faoliyatini takomillashtirish guruhi tashkil qilinadi. Bo'linmaning barcha ishchilari mazkur guruhning qarorlarini bajarishda faol qatnashadilar.
Guruhning yig'ilishlarini tashkil qilish. Bo'linma ishchilarining yig'ilishi bevosita ish joyida tashkil qilinadi. Bundan maqsad muammoni yuzaga kelish joyida tadqiq qilish va ishlab chiqarishni to'xtatmagan holda sinov partiyalarini tanlab olishdir. Yig'ilishlarni o'tkazish qoidalari quyidagilar:

1. 
   Yig'ilish kun tartibining oldindan tayyorlanishi va hammaga e'lon qilinishi.
   
2. 
   Kun tartibining bo'limlarini muhokama qilish bilan yig'ilishni boshlash va tasdiqlangan kun tartibiga so 'zsiz rioya qilish kerak. Mazkur vazifa uchun bo'linma rahbari mas'uliyatga ega.
   
3.