Mavzu: Bozor iqtisodiyoti sharoitida O’zbekistonda davlatni boshqarish tamoyillari. Reja: Kirish Asosiy qism

Kurs ishining maqsad va vazifalari. Kurs ishining asosiy maqsadi Bozor iqtisodiyoti sharoitida O’zbekistonda davlatni boshqarish tamoyillarining iqtisodiy-siyosiy ahamiyatini ochib berishga qaratilgan.

Kurs ishining obyekti va predmeti. Ushbu kurs ishining obyekti bo‘lib O’zbekistondagi bozor iqtisodiyoti va boshqaruv tamoyillari hisoblanadi.

Ishning tarkibi. Kurs ishi kirish, iikita bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatdan iborat.

Asosiy qism

1. 
   Bozor iqtisodiyotining mazmuni va uning asosiy belgilari
   

Xozirgi davrda bozor iqtisodiyoti dunyoning ko`pchilik mamlakatlari uchun xos bo`lib, u turli mamlakatlarda xar – xil darajada va o`ziga xos xususiyatlar bilan amal qilmoqda va rivojlanmoqda.

Bozor asosida tovar - pul munosabatlari yotadi. Tovar ishlab chiqarishning rivojlanishi bozor iqtisodiyoti taraqqiyotining asosini tashkil etadi. Bozor iqtisodiyoti – bu tovar ishlab chiqarish, ayriboshlash va pul muomulasi qonun - qoidalari asosida tashkil etiladigan va boshqariladigan iqtisodiyot tizimidir.

Bozor iqtisodiyotining subyektlari. Uy xo`jaliklari - iqtisodiyotning iste'molchilik sektorini tashkil qiladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida uy xo`jaliklari resurslarni yetkazib beruvchi va ishlab chiqaruvchi xam hisoblanadi.

Korxona yoki tadbirkorlik sektori - iqtisodiy resurslarning iste'molchisi, iqtisodiyotning birlamchi bo`g`ini va tovar (xizmat)larning asosiy ishlab chiqaruvchisi xisoblanadi.

Davlat - iqtisodiy resurslar va tovarlar iste'molchisi xamda ijtimoiy iste'mol xarakteridagi ne'matlar bilan ta'minlovchi xisoblanadi.

Bozor iqtisodiyotining muhim va umumiy belgilari quyidagilardan iborat.

• 
  Turli shakllardagi mulkchilikning mavjud bo`lishi va unda xususiy mulkchilikning ustun turishi.
  
• 
  Tadbirkorlik va tanlov erkinligi.
  
• 
  Raqobat kurashining mavjudligi.
  
• 
  Davlatning iqtisodiyotga cheklangan holda aralashuvi.
  
• 
  Korxona va firmalarning ichki xamda tashqi shart-sharoitlar o`zgarishlariga moslashuvchanligi.
  

Bozor iqtisodiyotining bu belgilari xamma bosqichlari uchun umumiydir. Bozor iqtisodiyoti umumbashariy tizim bo`lganidan xamma mamlakatlar shu yo`ldan borishadi. Ammo bir yerda bu iqtisodiyot shakllanib ulgurgan va o`zining yuqori darajasiga chiqqan bo`lsa, boshqa joyda u endigina shakllana boshlagan.

Bozor iqtisodiyotiga o`tish umuminsoniy jarayon xisoblanadi, lekin bu xar -xil kechadi.

Bu o`tish jarayoning 3 yo`li mavjud:

1. Klassik yo`l

2. Mustamlaka va yarim mustamlaka davridagi iqtisodiyotdan bozor iqtisodiyotiga o`tish yo`li.

3. Rejali tizimdan bozor iqtisodiyotiga o`tish