Mavzu: Boshlang`ich sinf o`qish darslarida yaxshi o`qish malakalarini shakllantirish uslublari

Mavzu: Gulla, yashna, hur vatan! Ushbu matnda quyidagicha lug’at ishi tashkil etiladi.

-Oquvchilar, sizga notanish bo’lgan so’zlarni o’rganib chiqsak.Doskadagi so’zlarni yozib oling.

Loyihalash — bino, inshootlar, mashinalarni qurish, tiklash uchun ishlangan chizmani tuzmoq.

Konveyr— ishlanayotgan narsalarni bir ish joyidan ikkinchi ish joyiga yetkazib, to'xtovsiz aylanib turadigan maxsus moslama.

Kapot — turli mexanizmlarning changdan, namdan saqlab turadigan,ochilib yopiladigan temir qopqog'i.

Qoliplash — qolipga solish

Kuzov ––––avtomashinalarning odamlar yoki yuk joylashadigan qismi. Ushbu so’zlar ichida ko’p ma’noga ega bo’lgam so’z bormikin?

-o’zim sizlarga yordamlashaman, bu yerda loyihalash so’zi bugungi kunda biror bir radioeshittirish yoki televidiniyedagi ko’rsatuvlariga ham nisbatan ishlatiladi. Siz o’zingiz ham eshitgan yoki ko’rgan bo’lishingiz kerak. Unda “loyiha homiysi”, loyiha g’oyasi”, “loyiha muallifi”, kabi iboralar tez-tez uchraydi. Shu bilan birga ushbu so’z bugungi kunda ta’lim soxasida ham keng qo’llanilmoqda. Yani darsni loyihalash yoki loyihalashtirish kabi. Keling endi o’ylab ko’raylikchi yuqorida men misol keltirib o’tgan loyihalashlar qanaqa loyihalash bo’lishi mumkin?. O’quvchilarga vaqt beraman va ularning fikrlarini tinglayman. Endi ana shu loyiha so’zi ishtirokida uchta guruh uchta yo’nalishda gap tuzadi. Men sizlarga misol keltiraman:

(Ushbu ko’rinishda Prezentatsiya tayyorlash yoki biror plakat tayyorlab olish o’qituvchinig ishini osonlashtiradi.) O’quvchilar namuna asosida o’zlari mustaqil gaplar tuzadilar. Ushbu gaplarni ular bilan birgalikda tahlil qilaman. Ular ichida notog’ri jumla tuzganlari, so’zni o’z o’rnida qo’llay olmaganlari hamda takroriy misollar tanqid ostiga olinmaydi. Faqat eng yaxshi misollar rag’batlantiriladi.

Yuqoridagi boblarda keltirib o’tilganidek 148-betdagi "Hayvonot olamida" bo'limidagi ⁷Rahim Bekniyozning "Mo'jiza", asardan parchada o‘t, yugurdi, yo‘l, qo‘y, so’zlari. ,Pirimqul Qodirovning "Xatarli uchrashuv"(151-bet) hikoyasida esa quloq solaman,yonyapti. kabi ko’p ma’noli so’zlarni uchratish mumkin. Ushbu so’zlar ham lugat ishi jarayonida tahlil qilinib o’quvchilar ushbu so’zlarning o’z va ko’chma ma’nolarini o’zlashtirib boradilar.

-O’quvchilar "Mo'jiza" matnini o’qib chiqqach ularga gaplar yozilgan va rasmlar tasviri bor plakatni ko’rsataman.