Mavzu: Boshlang`ich sinf matematika darslarida matematik diktantlardan samarali foydalanish

Yangi material ustida ishlash.
1. Jadvalda yoki doskada to’g’ri va to’g’rimas burchaklar chizib qo’yiladi. Bu to’g’ri burchak. Bu esa to’g’rimas burchak. CHizmachilik uchburchagida (go’niyada) (mana bunda) to’g’ri burchak bor. (CHizmachilik uchburchagini uning to’g’ri burchagini, to’g’rimas burchagini ko’rsatadi). Uchburchakning uchini ko’rsating. Uchburchakning to’g’ri burchagi oldidagi uchini ko’rsating. SHunday uchburchak yordamida berilgan burchak qanday ekanini, ya`ni to’g’ri burchak yoki to’g’rimas burchak ekanini bilamiz. Bu uchburchak yordamida berilgan burchak qanday ekanini bilib olamiz; berilgan burchakning uchini uchburchakning uchi bilan ustma-ust tushiramiz, uchburchakning tomonini burchak tomoni bilan ustma-ust tushiramiz, burchakning ikkinchi tomoni to’g’ri burchakning tomoni bilan ustma-ust tushadimi yoki yo’qmi? U joylashdi, demak, burchak to’g’ri burchak. Agar ustma-ust tushmasa, u holda burcha to’g’ri burchak bo’lmaydi.
Doskada chizilgan har bir burchak shunday tekshiriladi, doskaga chiqarilgan o’quvchilar ishlashadi.
2. Bolalar o’z uchburchaklaridan foydalanib, darslikdagi to’g’ri va to’g’rimas burchaklarni aniqlashadi (29-mashq).
O’tilgan material ustida ishlash.
1. Masalalar echish.
1) 28-masala. Bolalar rasm bo’yicha masala tuzishadi: «Qutichada bir necha jo’ja bor edi. qutichadan 6 ta jo’ja chiqib? Donlay boshladi. Qutichada 3 ta jo’ja qoldi. Dastlab qutichada nechta jo’ja bor edi?»
Bolalar masalani rasm bo’yicha qanday echishni topishadi. (Qo’shish kerak.) Doskada echish sxemasini yozasiz:  – 6 = 3. «Siz qo’shish kerak deyapsiz. Men esa boshqacha yozdim. Men nega bunday yozganimni kim tushuntirib bera oladi?» Bolalar yozuv to’g’ri degan xulosaga kelishadi, u rasmdan kelib chiqadi.
Bu erda kamayuvchi noma`lumligini aniqlashadi. Uni topish uchun esa ayiriluvchiga ayirmani qo’shish lozim.

2.3. To’rttinchi sinfda amaliy mashqlar echish jarayonida o’quvchilarning mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini o’stirishning o’rni va yo’llari
To’rttinchi sinf matematikasini o’rganishda, amaliy mashqlar echish jarayonida o’quvchilarning mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini o’stirishda vaqt, vaqt o’lchov birliklarini o’rganish ham muhim ahamiyatga ega.
1-sinf matematikasida vaqtga doir tushunchalar o’quvchilarning kundalik hayotlaridan, munosabatlaridan kelib chiqqan holda o’rgantilgan bo’lsa, uchinchi sinf matematikasida vaqt birliklari soat, minut, sutka, hafta, yillar haqida tushunchalar shakllantirib boriladi. To’rttinchi sinf matematikasida vaqtning kichik o’lchov birliklari, sekund, minut, soatlar haqida bilimlar berilib, ular misollar, mashqlar bajarish orqali o’quvchilarning vaqt haqida olgan nazariy bilimlari mustahkamlanadi. Biz quyida 4-sinf matematikasida berilgan vaqt haqidagi bilimlar bilan tanishamiz.

Vaqt

1 минут = 60 секунд 1 сутка = 24 соат 1 йил = 12 ой

1 соат = 60 минут 1 ҳафта = 7 сутка 1 аср = 100 йил

Minutlarda berilgan vaqtni soat va minutlarda quyidagicha ifodalash mumkin:

115 min = 60 min + 55 min = 1 soat 55 min.
Misollarning echilishiga e`tibor bering:
a) 55 min + 25 min + 15 min = 95 min = 60 min + 53 min = 1 soat 35 min.

b) Bu erda 45 min + 35 min = 80 min = 1 soat 20 min.

1. 
   Soat va minutlarda ifodalang:
   

75 min 100 min 123 min

184 min 200 min 340 min

2. 
   15 min + 20 min + 25 min
   

45 min + 35 min + 40 min

26 min + 59 min + 12 min

3. 
   Qo’shishni bajaring va tushuntiring:
   
   

4-sinf matematikasini o’rganishda vaqtga doir mavzuni o’tish, o’rganish dars ishlanmasi bilan tanishamiz.