Мавзу: Бошланғич таълимда ўқув-билув фаолиятини мотивлаштириш

UMUMIY XULOSA
Boshlang’ich ta’limda o’quvchilarning o’quv-biluv faoliyatini motivlashtirish bo’yicha olib borilgan tadqiqot ishlarimiz quyidagi xulosalarni shakllantirish imkonini berdi.

1. 
   Didaktik tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, ta’lim jarayoni samaradorligini oshiradigan o’qitish omillari ichida o’quv-biluv faoliyatiga motivlashtirish omili birinchi o’rinda turadi, ya’ni ta’lim samaradorligi 92% o’quv-biluv faoliyatini motivlashtirishga bog’liq.
   
2. 
   Motivlashtirish – (lotincha moveo – harakatlantiraman, siljitaman degan ma’nolarni anglatadi) bu o’quvchilarni samarali o’quv-biluv faoliyatiga, o’quv materiali mazmunini faol o’zlashtirishga yo’naltiradigan jarayonlar, metodlar, vositalarning umumiy nomidir.
   
3. 
   Motivlashtirishni o’rganish didaktika va pedagogik psixologiyaning markaziy muammolaridan biri bo’lib hisoblanadi. “Agar didaktikada haqiqiy san’at sohasi bor bo’lsa, u ham motivlar va ular bilan bog’liq holda o’qitish metodlari bo’lib hisoblanadi”,- deb yozadi I.P.Podlasiy.
   

Ta’lim tizimida mavjud bo’lgan motivlarni turli mezonlarga ko’ra tasnif etish mumkin. Turiga ko’ra ijtimoiy va biluv motivlari farqlanadi. Darajasiga ko’ra esa motivlar quyidagilarga bo’linadi: a) keng ijtimoiy motivlar; b) tor ijtimoiy (yoki pozisiyali) motivlar; v) ijtimoiy hamkorlik motivlari; g) keng biluv motivlari; d) o’quv-biluv motivlari; e) mustaqil ta’lim motivlari.

4. 
   Motivlarni ba’zida ichki va tashqi motivlarga ajratadilar. Dastlabkisi, albatta, o’qituvchilar, ota-onalar, sinf jamoasi, yaxlit olganda – jamiyat talablaridan kelib chiqadi va ko’rsatma, ishora, talab, topshiriq, turtki berish va hatto ba’zan majburlash shaklida namoyon bo’ladi. Insonni motivlashtirishning haqiqiy manbai kishining o’zida mavjud bo’ladi.