Мавзу: болаларда диқҚатсизлик ва гиперактивлик диагностикаси ва психокоррекцияси

Муаллиф, гарчи кўпчилик тадқиқотчилар диққат етишмовчилиги 
синдроми етуклик даврида йўқолиб кетишини таъкидласалар-да, аслида 
бу синдром етуклик даврида бошқа бир кўринишда намоён бўлишини, 
болалик даврида бу синдромга чалинган болалар етуклик даврига келиб 
бошқа соғлом одамларга нисбатан диққат концентрациясининг 
сустлашуви, тез чалғиш, импульсивлик, ўйламай ҳаракат содир этиб 
қўйиб, кейин бундан афсусланиб юриш билан ажралиб туришларини 
алоҳида таъкидлайди
.

---

26 
Ҳаддан зиёд асабий бўлиш ҳам диққат етишмовчилиги синдроми 
мавжуд бўлган катталар белгиси, шунингдек фаолиятга киришиб кета 
олмаслик, зарарли одатларга мойиллик, кайфиятнинг тез ўзгариши ҳам 
уларга хос белгилардир. Бошқа муаллифлардан фарқли ўлароқ С.Харланд 
диққат етишмовчилиги синдроми ва гиперактивлик мавжуд бўлган 
болаларнинг афзаллик томонларини ҳам кўрсатиб ўтади. Унинг фикрича, бу 
тоифа болалар ўта мулоқотманд, лекин катталар бу хислатни одамлар билан 
муомаладаги масофани бўзиш деб баҳолайдилар. Диққат етишмовчилиги 
мавжуд бўлган болалар унинг таъкидлашича, кўпинча ўта қобилиятли ва 
юқори интеллектга эга бўладилар, айниқса мўзика ва тасвирий санъатга 
иқтидорлари кучли бўлади. С.Харланд диққат етишмовчилиги синдроми ва 
гиперактивликка касаллик сифатида қаралишига танқидий ёндашади. 
Шундай қилиб, кўриб турганимиздек диққат етишмовчилиги синдроми 
ва гиперактивлик муаммоси ўзоқ йиллар мобайнида тадқиқот объекти бўлиб 
келганига қарамай, ҳали бу муаммо устида қизғин баҳслар бормоқда. Баъзи 
тиббиёт мутахассислари бу синдромни касаллик деб баҳолаб, медикаментоз 
усул билан даволаш лозимлиги эътироф этсалар, бошқа бир тадқиқотчилар
диққат етишмовчилиги мавжуд бўлган болалар фақатгина хулқ-атворлари 
билан бошқа болалардан фарқ қилишларини, уларга алоҳида эътибор бериш, 
улар билан ишлаш лозимлигини уқтириб ўтадилар. Хусусан, мазкур синдром 
дифференциал диагностикаси борасида ҳам қизғин мунозаралар ҳалигача 
давом этмоқда.