Mavzu: Biznes va tadbirkorlik subʼektlarida marketing faoliyatini tashkil etish. Biznes va tadbirkorlik subʼektlariga xizmat koʼrsatuvchi bozor infratuzilmalari. Biznes va tadbirkorlikda tavakkalchilik

Soliqlar 
byudjetga tushadigan pul va qonun bilan belgilangan majburiy 
munosabatlardir. Bu munosabatlar soliq to‘lovchilar (yuridik va jismoniy shaxslar) 
bilan davlat o’rtasidagi munosabatlarni ifoda etadi. 
O‘zbekiston Respublikasi hududida quyidagi soliq va yig’imlar amal qi- ladi: 
- umumdavlat soliqlari; - mahalliy soliq va yig’imlar. 
Umumdavlat soliqlarga quyidagilar kiradi: 
- yuridik shaxslardan oli- 
nadigan daromad (foyda) solig’i; - jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i; 
- qo’shilgan qiymat solig’i; - aksiz solig’i; - yer osti boyliklaridan foydalanganlik 
uchun soliq; - suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq. 
Mahalliy soliq va yig’imlarga quyidagilar kiradi: 

---

7 
-
mol-mulk solig’i; - yer solig’i; - avtotransport vositalarini olib sotgan- 
lik uchun soliq; - savdo-sotiq qilish huquqi uchun yig’im, shu jumladan, ay- rim 
turlardagi tovarlarni sotish huquqini beruvchi lisenziya yig’imlari; - yuridik 
shaxslarni, shuningdek tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanuvchi jismoniy 
shaxslarni ro‘yxatga olganlik uchun yig’im; - avtotransport to’xtash joyidan 
foydalanganlik uchun yig’im; - obodonchilik ishlari uchun yig’im; - ijtimoiy 
infratuzilmani rivojlantirish uchun yig’im; - boshqa mahalliy ahamiyatga ega 
bo‘lgan yig’imlar. 
Mahalliy soliq va yig’imlar mahalliy byudjetga o‘tkaziladi. Soliq nimaga 
olinsa, o’sha narsa soliq obekti bo‘ladi. Soliq obekti 3 guruhga bo‘linadi: aylanma, 
daromad va mulk. Soliq obektining har bir soliq birligi uchun davlat tomonidan 
belgilab qo‘yilgan me’yori soliq stavkasi deb yuritiladi. Bu stavka qat’iy 
so’mmalarda yoki foizlarda obektga nisbatan qo‘llaniladi. Soliq stavkalari 
proporsional, progressiv va regressiv ko’rinishlarda bo‘lishi mum- kin. 
Proporsional soliq stavkasi usulida 
foyda yoki aylanmaga ega yuridik va 
jismoniy shaxslar bir xil ulushda soliq to‘laydilar. Bu yerda soliq stavkasi qat’iy 
o’rnatilgan bo‘lib, mutanosib ravishda olinadi. Masalan, korxona aso- siy 
fondlarining o’rtacha yillik qiymati 200 mln so’m bo‘lib, undan undiri- ladigan soliq 
stavkasi 2 foiz belgilanganda, soliq so’mmasi hisobot yili uchun 4 mln. so’mni (200 
mln x 2:100) tashkil etadi. 
Daromad yoki foyda ortib borishi bilan soliq stavkasi ham ortib borishi 
ko‘zda tutilgan bo‘lsa, bunday stavkalar