Мавзу: биологик фаол моддалар ва уларни олиш биотехнологияси

Озиқавий қўшимчалар классификацияси

• Маҳсулотнинг энергетик қийматини камайтирувчи қўшимчалар (озиқавий толалар, микрокристалл целюлоза, пектин моддалари);
• Маҳсулотнинг ташқи кўриниши, таъм, хид ва рангини яхшиловчилар (таъм оширувчилар ва хушбўйлик берувчилар, ширинлаштирувчи моддалар, оқартирувчи моддалар ва бўёқ моддалар вхк);
• Маҳсулот консистенциясини яхшиловчилар (қўюлтирувчилар, юқори фаол моддалар, стаблизаторлар);
• Маҳсулотнинг сақланиш муддатини узайтирувчилар (консервантлар, антиоксидантлар);
• Радиопротекторлар ва энтеросорбентлар (пектин моддалари, хитин, хитозан, лигнин вахокозо)

• Биологик фаол моддалар, маҳсулот озиқавий қийматини оширувчилар (концентратлар, аминокислоталар, оқсил моддалари, витаминлар, микроэлементлар);
• Шифобаҳш профилактик қўшимчалар.
• Озиқавий қўшимчаларнинг дастлабки 4 гуруҳи технологик мақсадларда қўлланилади, улар биологик фаол эмас.
• 6 ва 7 гуруҳга кирувчи қўшимчалар эса биологик фаол моддалардир.
• Биологик фаол моддалар табиий ёки табиийга хос моддалар бўлиб, маҳсулот таркибини бойитиш мақсадида бир турга мансуб ёки комплекс ҳолатда маҳсулот таркибига қўшилади.

Озиқа толалари

• Озиқа толалар-бу бир йиллик, кўп йиллик ўсимликлар, ўтчил ўсимликлар, донларнинг поялари, қириндилари, инсонлар истеъмол қиладиган дон,мева-сабзавотлар, резавор меваларнинг асосий биополмерларидир. Озиқа толалар (диетик, ўсимликларнинг дағал ва хом толалари, балласт моддалар) - полисахаридлар, олигосахаридлар, шунингдек ўсимликларнинг хужайра деворини шакллантирувчи лигнин ва ўсимлик моддалари биополимерлари комплекси бўлиб инсонлар ингичка ичагида хазм бўлмайди ва йўғон ичагида қисман ферментлар таъсирига берилади. Эрувчан ва эримайдиган озиқа толалар овқат хазм қилиш тизимига турлича йўллар билан таъсир кўрсатади.

А) Маҳсулотнинг ташқи кўринишини, оргонолептик хоссасини яхшиловчилар
Озиқ - овқат қўшимчалари
Парафармацев-тиклар (шифобахш профилактик маҳчулотлар)
Технологик
озиқ-овқат қўшимчалари
Консистенсиясини
яхшиловчилар
Ароматизаторлар
Озуқавий бўёқлар
Таьм берувчи
моддалар
Нутрицевтиклар (маҳсулотнинг озуқавий қийматини оширувчи)
Б) Махсулот сақлашнинг муддатини узайтиргичлар (Консервантлар)
Анимикроб
воситалар
Антиоксидантлар
Д) Биологик фаол моддалар
Миоглобулин рангини сақлаб қолувчилар
Технологик жараённи тезлаштирувчилар
Проблатиклар
С) Технологик мақсадлар учун қўлланиладиган қўшимчалар