Mavzu: Bilishda inson ong va ruhiyati

Bilishda inson ong va ruhiyati

Bajardi:Zuxurov M Tekshirdi:Mardonov B

Bilish nima? Bilish insonning tabiat, jamiyat va o‘zi to‘g‘risida bilimlar hosil qilishga qaratilgan aqliy, ma’naviy faoliyat turidir.

Bilish nima? Bilish insonning tabiat, jamiyat va o‘zi to‘g‘risida bilimlar hosil qilishga qaratilgan aqliy, ma’naviy faoliyat turidir.

Inson o‘zini qurshab turgan atrof-muhit to‘g‘risida bilim va tasavvurga ega bo‘lmay turib, faoliyatning biron-bir turi bilan muvaffaqiyatli shug‘ullana olmaydi. Bilishning mahsuli, natijasi ilm bo‘lib, har qanday kasb-korni egallash faqat ilm orqali ro‘y beradi. Shuningdek, bilish insongagina xos bo‘lgan ma’naviy ehtiyoj, hayotiy zaruriyatdir.

Bilish ahamiyati

Bilishning maqsadi ilmiy bilimlar hosil qilishdangina iborat emas, balki bilish jarayonida hosil qilingan bilimlar vositasida insonning barkamolligiga intilish, tabiat va jamiyatni insoniylashtirish, tabiiy va ijtimoiy garmoniyaga erishishdir.

Kundalik bilish usullari nihoyatda xilma-xil va o‘ziga xos bolib, bunday bilimlarni sistemalashtirish va umumlashgan holda

Kundalik bilish usullari nihoyatda xilma-xil va o‘ziga xos bolib, bunday bilimlarni sistemalashtirish va umumlashgan holda

keyingi avlodlarga berish ancha mushkuldir.

Ilmiy bilish fakt va dalillarga, ularni qayta ishlash, umumlashtirishga asoslanadi. Ilmiy fakt va dalillar to‘plashning o‘ziga xos usullari mavjud bo‘lib, ularni ilmiy bilish metodlari deyiladi.

Fanda bilish ikki shakli kundalik bilish va nazariy

bilishlarga bo’lib o’rganildi

Bilishning oliy darajasi intuitiv bilish, qalban bilish, g‘oyibona bilishdir. O‘zining butun borlig‘ini fan, din, siyosat va san’at sohasiga bag‘ishlagan buyuk kishilar ana shunday bilish qobiliyatiga ega boladilar.

Falsafada ong muammosini qo’yilishi

Falsafa ongni ijtimoiy hodisa, borliqning namoyon bo’lish shakli sifatida o’rganadi. Falsafa tarixida ong muammosi uch yo’nalishda o’rganiladi: - Ontologik - Gnoseologik - Sotsiologik

Ontologik yondashuv-ongni kelib chiqish tarixi va mohiyati nazarda tutiladi. Unga ko’ra, ong tabiat evolyutsiyasining mahsuli va eng murakkab ko’rinishi. Ong-tarixiy hodisa. Ong faqat insongagina xos bo’lgan in’ikosning eng murakkab shakli.

Ontologik yondashuv-ongni kelib chiqish tarixi va mohiyati nazarda tutiladi. Unga ko’ra, ong tabiat evolyutsiyasining mahsuli va eng murakkab ko’rinishi. Ong-tarixiy hodisa. Ong faqat insongagina xos bo’lgan in’ikosning eng murakkab shakli.

In’ikos

Gnoseologik yondashuvga ko’ra ong-insonning olam haqidagi sezgi, idrok, tasavvur,tushunchalari va fikrlari.

Ijtimoiy ong-jamiyat hayotining kishilararo aloqa va munosabatlarni o’zida aks ettiradigan xilma-xil ijtimoiy qarashlar, tasavvurlar, g’oyalar, nazariyalar, ta’limotlar majmui.

Ijtimoiy ong-jamiyat hayotining kishilararo aloqa va munosabatlarni o’zida aks ettiradigan xilma-xil ijtimoiy qarashlar, tasavvurlar, g’oyalar, nazariyalar, ta’limotlar majmui.

Sotsiologik yondashuv nuqtai nazaridan ong deganda, inson va jamiyat orasidagi aloqadorlik nazarda tutiladi

Ong ma’naviy hodisa. Ong yuksak darajada tashkil topgan materiyaning xossasi, olamning inson miyasida aks etishi.

Ruhiyat(psixika)-materiya tuzilishining biologik darajasida vujudga kelgan borliqning yangi sifat bosqichi.

Ruhiyat(psixika)-materiya tuzilishining biologik darajasida vujudga kelgan borliqning yangi sifat bosqichi.

Ong va ruhiyat(psixika)

Ong-psixik aks ettirishning oliy shakli. Bunda (aql) anglash bilan bir qatorda ong osti, ongsizlik, sezgi, hissiyot, xotira olamni anglashning muhim ruhiy omillari bo’lib hisoblanadi.

Ong shakllari-fikr, shubha, e’tiqod, ishonch, bilish.

Ruhiyat(psixika)

Hayvon psixikasi-uning asosida tashqi muhitga moslashuv yotadi

Inson psixikasi-maqsadga yo’naltirilgan faoliyatda namoyon bo’ladi

Foydali adabiyotlar

Falsafa asosalri, Myshare.uz, Vikipedia, Hayot.