Mavzu: Big Data imkoniyatlari

Mavzu: Big Data imkoniyatlari.
Reja:
1.Big Data o'zi nima?
2.Big Data imkoniyatlari
3.Xulosa

Maqsad: Big Data bizga nima uchun kerakligini bilish va uning imkoniyatlarini o'rganish.

1 Big. data(katta ma'lumotlar) - juda katta hajmdagi bir jinsli bo'lmagan va tez tushadigan raqamli ma'lumotlar bo'lib, ularni odatiy usullar bilan qayta ishlab bo'lmaydi. Ba'zi hollarda, katta ma'lumotlar tushunchasi bilan birga shu ma'lumotlarni qayta ishlash ham tushuniladi. Asosan, analiz obyekti katta ma'lumotlar deb ataladi.Big data atamasi 2008-yilda dunyoga kelgan. Tadqiqotlar.shuni ko'rsatadiki, videokuzatuv, aerofotosurat, raqamli sog'liqni saqlash ma'lumotlari va ko'plab arxivlar va bulutlarda saqlanadigan tasodifiy ob'ektlar kabi ommaviy axborot vositalarining ma'lumotlari hajmi yildan-yilga ortib bormoqda.Ma'lumotlarning ulkan hajmi global jarayonga aylandi va Big Data deb nomlanadi. Nature jurnali muharriri Klifford Linch dunyo ma'lumotlar hajmining juda tez sur'atda o'sishiga bag'ishlangan maxsus sonida big data atamasini qo'llagan. Biroq, katta ma'lumotlar avval ham bo'lgan. Mutaxassislarning fikricha, kuniga 100 gb dan ko'p ma'lumot tushadigan oqimlarga big data deb aytilar ekan. Dunyoda raqamlangan ma'lumotlar hajmi #ekponent bo'yicha o'sib bormoqda. IBS kompaniyasining ma'lumotlariga qaraganda, 2003-yilda 5 eksabayt(1 eksabayt - 1 milliard gigabayt) ma'lumot yig'ilgan ekan. 2008-yilda u 0.18 zettabayt(1 zettabayt = 1024 eksabayt) gacha, 2011-yilga kelib 1.76 zettabayt, 2013-yilda 4.4 zettabaytgacha yetibdi. 2015-yilning mayida dunyoda yig'ilgan raqamlanga ma'lumotlar hajmi 6.5 zettabaytdan oshib ketibdi. 2020-yilga kelib insoniyat 40-44 zettabayt raqamli ma'lumot hosil qilar ekan.

2. Bugungi kunda Big Data sohasi quyidagi xususiyatlar bilan tavsiflanadi: Hajm - hajm, to'plangan ma'lumotlar bazasi katta hajmdagi ma'lumotlar .Tezlik -tezlik, bu belgi ma'lumotlarning to'planish tezligining ortib borayotganini ko'rsatadi (oxirgi 2 yil ichida ma'lumotlarning 90% to'plangan).Har xillik - xilma-xillik, ya'ni. tuzilgan va tuzilmagan ko'p formatli axborotni bir vaqtda qayta ishlash imkoniyati. Insoniyat yaralgan vaqtdan 2003-yilgacha to‘plangan ma’lumotlar 5 milliard gigabayt miqdoriga teng deb hisoblanadi va bu ma’lumotlar diskka yozilgan holatda butun bir futbol maydonini egallashi mumkin bo‘ladi.
Ushbu miqdordagi ma’lumotlar 2011-yilda har ikki kunda yaratilgan bo‘lsa, 2013-yilga kelib, insoniyat tomonidan 5 milliard gigabayt ma’lumot har 10 daqiqada yaratilmoqda. Atrofimizdagi milliardlab to‘planib qolgan ma’lumotlarni yig‘ish, qayta ishlash va ulardan samarali foydalanish orqali ma’lum holat yoki obyekt to‘g‘risida tarixiy, joriy va kelajak vaqt uchun muhim bo‘lgan bilimlarga ega bo‘lishimiz mumkin. Buning uchun dastlab, ushbu ma’lumotlarning manbasini aniqlash muhim amallardan biri hisoblanadi. «Katta hajmli ma’lumotlar» tushunchasi katta o‘lchamdagi ishlarni bajara oladigan operatorlarga nisbatan ishlatiladiKatta ma’lumotlar aqlbovar qilmaydigan masalalarni yecha oladigan texnologiya deb tushuniladi, lekin yangilari undan ham hayron qoldiradi. Katta ma’lumotlar hayotimizni, ishimizni, fikrla­shimizni o‘zgartirish imkoniga ega.
Volume — fizik xajmning kattaligi.
Velocity — natijalarni olish uchun tezlikning oshishi va tezkor ishlov berishning tezligi.
Variety — turli tipdagi ma’lumotlarga bir vaqtda ishlov berish imkoniyati
2020 yilga kelib, prognozlarga ko'ra, insoniyat 40-44 zettabayt ma'lumotni ishlab chiqaradi. Va 2025 yilga kelib u 10 baravar ko'payadi, deb xabar beradi IDC tahlilchilari tomonidan tayyorlangan The Data Age 2025. Hisobotda qayd etilishicha, ma'lumotlarning ko'p qismini iste'molchilar emas, balki korxonalar o'zlari yaratadilar.
Tadqiqot tahlilchilariga ko'ra, ma'lumotlar hayotiy muhim narsaga aylanadi va xavfsizlik hayotda hal qiluvchi poydevor bo'ladi. Shuningdek, ish mualliflari ushbu texnologiya iqtisodiy manzarani o'zgartiradi va oddiy foydalanuvchi ulangan qurilmalar bilan kuniga taxminan 4800 marta muloqot qiladi.
Odatda, katta ma'lumotlar uchta manbadan olinadi:
1.Internet (ijtimoiy tarmoqlar, forumlar, bloglar, OAV va boshqa saytlar);
2.Korporativ hujjatlar arxivlari;
3.Datchiklar, asboblar va boshqa qurilmalardan o'qishlar.

Big Data asosiy tamoyillari:

- Landshaft kengaytirilishi - ma'lumotlar to'plamlari juda katta bo'lishi mumkin, bu katta ma'lumotlarni qayta ishlash tizimi ularning hajmlari oshishi bilan dinamik ravishda kengayib borishini anglatadi.
- Xatolarga bardoshlilik - agar uskunaning ba'zi elementlari ishlamasa ham, butun tizim ishlashi kerak.
- Ma'lumotlar joylashuvi. Katta taqsimlangan tizimlarda ma'lumotlar odatda ko'plab mashinalarda tarqaladi. Ammo, iloji boricha va resurslarni tejash uchun ma'lumotlar ko'pincha saqlanadigan serverda qayta ishlanadi.
Uchala tamoyilning barqaror ishlashi va shunga mos ravishda katta ma'lumotlarni saqlash va qayta ishlashning yuqori samaradorligi uchun, masalan, blockchain kabi yangi ulkan texnologiyalar kerak.
3.Xulosa

Qisqa qlib aytganda Big Data bu bizning yashab turgan olamimizdagi va oldingi malumotlarni to’plash imkonini beradi. Big Data orqali bizga kerak bo’lgan ma’lumotlarni to’plash saqlash tahrirlash imkonini beradi. Hozirgi kunda dunyo ma’lumotlari kundan kunga ko’payib bormoqda bu esa ularni tartibga solish kerak ekanligini bildiradi. Big Data asosan hozirda korxonalar,yirik kompaniyalar ma’lumotlarini tahlil qilishda juda ham qo’l keladi,va bu bizga ko’p ma’lumotlarni bilish va o’rganish imkonini beradi.

Foydalanilgan adabiyotlar:Internet resusrslari, Google