Mavzu: belgilarning birikkan ‘olda irsiylanishi, krossingover jarayoni

interferentsiya deb ataladi. ‘ar xil genotipga ega bo’lgan organizmlarda krossingoverni tadqiq qilish natijasida ularning genotipida krossingover ko’rsatkichini oshiradigan yoki kamaytiradigan genlar mavjud degan xulosaga kelinadi.
Makkajo’xori xromosomalarining genetik xaritasi.
Genetik va sitogenetik tahlil orqali yuqoridagi ikki yo’nalishda olingan natijalarga asoslanib Morgan tomonidan belgilarning birikkan ‘olda irsiylanish qonuni kashf etildi.
Morgan yaratgan irsiyat xromosoma nazariyasining asosiy mo’iyati quyidagilardan iborat:

• 
  Irsiyat birligi bo’lgan genlar xromosomada maolum tartibda, ketma-ket, bir chiziq bo’ylab tizilgan ‘olda joylashgan bo’ladilar.
  
• 
  Bitta xromosomada joylashgan genlar bitta birikish guru’ini tashkil etadilar. Genlar birikish guru’larining soni organizmlar xromosomalarining gaploid ‘olatidagi soniga teng bo’ladi.
  
• 
  Birikish guru’lardagi genlar birikkan genlar deb nomlanadi. Ular odatda kelgusi avlodlarga birikkan ‘olda irsiylanadilar. Binobarin, birikkan genlar Mendelning uchinchi qonuniga bo’ysunmagan ‘olda irsiylanadilar. Ularning nasldan-naslga berilishi Morgan tomonidan kashf etilgan belgilarning birikkan ‘olda irsiylanishi ‘aqidagi qonunga mos holda amalga oshadi.
  
• 
  Birikkan genlar ular joylashgan juft gomologik xromosomalarda sodir bo’ladigan krossingover ‘odisasi tufayli bir-biridan ajralgan ‘olda mustaqil irsiylanishi mumkin.
  
• 
  Bitta xromosomada joylashgan birikkan genlarning o’rni- lokuslari orasidagi masofa krossingover foizi bilan o’lchanadi. Bu birlik morganid deb ataladi.
  

Bu so’adagi tadqiqot natijalari xromosomaning genetik va sitologik xaritasini yaratish imkoniyatini yaratdi.
Morganning irsiyatning xromosoma nazariyasi asosida irsiylanish qonunlari va irsiyat qonunlari aniqlandi.
Irsiylanish qonunlari irsiylanish jarayoniga oid bo’lsa, irsiyat qonuniyatlari esa organizm genotipining yaoni genlarning organizm belgi va xususiyatlari haqidagi genetik axborotni o’zida kodlash, saqlash xossasini aks etdiradi.