Mavzu: Bakteriyalar fiziologiyasi. Oziqlanish tipi va mexanizmi bo‘yicha tasnifi. Oziq muhitlar tasnifi Reja

- asosiy yoki universal (GPB, GPA)

- elektiv yoki selektiv (1%li peptonli suv, safroli muhit, Rapoport, tuxum sarig‘i ko`shilgan tuzli agar.

- maxsus (Ru, KKA)

- differensial-diagnostik (Endo, Levin, Ploskiryov, vismut-sulfat agar va boshqalar.) turlarga bo‘linadi.

O`sish faktorlari
Mikroorganizmlar o‘zining o‘sishi va ko‘payishi uchun ma’lum bir moddalarni sintez qilmasdan tayyor qabul qiladi.
O`sish faktorlariga quyidagilar kiradi:
Aminokislotalar
Purin va pirimidin asoslari
Lipidlar
Vitaminlar va boshqalar
Mikroorganizmlarning ko‘payishi
Ko`payishi – bu mikroorganizmlar sonining ortib borishidir
Bakteriyalar bir necha yo‘l bilan ko‘payadi:
-Ko‘ndalang bo‘linish yo‘li
-Spora hosil qilish yo‘li (zamburuglar, aktinomisetlar)
-Maydalanish yo‘li (rikketsiyalar)
-Kurtak chiqarish yo‘li (zamburuglar)
-Ipchalar hosil qilish yo‘llari bilan ko‘payadi (xlamidiyalar).
Qattiq oziq muhitda baktyeriyalar koloniya hosil qilib o’sadi. Koloniyalar asosan quyidagi turlarga bo’linadi:

• 
  S – koloniya (smooth-silliq) – chetlari tekis, yuzasi silliq, o’lchami mayda bo’ladi.
  
• 
  R – koloniya (rooth- g’adir-budir) – chetlari notekis, yuzalari gadir-budur, o’lchami katta bo’ladi.
  

Bundan tashqari koloniyalarning oraliq shakllari ham uchraydi: Shilimshiq (M-Shakllar) yoki mitti (G-Shaklllar)
Suyuq oziq muhitda bakteriyalar quyidagicha o’sadi:

• 
  Diffuz loyqalanib
  
• 
  Cho’kma hosil qilib
  
• 
  Yuzasida parda hosil qilib
  
• 
  Probirka devoriga yopishib
  
• 
  Bulonda paxtaga o’xshab bulutsimon loyqalantiradi.
  

Baktyeriyalarni oziq muhitda sof holatda ajratib olish kerak.

• 
  Sof kultura – bitta mikrobdan tashkil topgan kulturaga aytiladi. Buning uchun tekshiriluvchi material oziq muhitlarda qayta – qayta ekiladi.
  
• 
  Sof kulturani xususiyatlarini o’rganishga identifikasiya deyiladi