Mavzu: azot oksidilaridandan gazlarni tozalash

1.5. Bug’-qozon qurilmalarida azot oksidlaridan selektiv nokatalitik qaytarilish (SNKQ) usuli yordamida tozalash

Ushbu usul yonish kamerasiga 850-1100 ⁰С haroratda ammiak yoki parchalanganda ammiak hosil qiluvchi (karbamid, ammiakli suv va b.) moddalarni kiritishga asoslangan. Usulning sxemasi rasmda ko’rsatilgan.

Azot oksidlari ammiak bilan selektiv reaktsiyasi natijasida molekulyar azot va suvga aylanadi:

6NO + 4NH₃ = 5N₂ + 6H₂O,

6NO₂ + 8NH₃ = 7N₂ + 12H₂O.

1.7-rasm. SNKQ usuli sxemasi.

SNKQ jaranyonda ammiakni sarfi stexiometrik nisbattan yuqori bo’lishi sababi tutun gazlarida orticha kislorod miqdori 1% dan oshmasligi maqsadga muvofiqdir, chunki ammiak kislorod bilan oksidlanib yana NO_x hosil bo’lishi mumkin. Ushbu usul bilan tozalash samaradorligi 60–70 % dan oshmaydi.

Jarayonning optimal harorati 950 ⁰C, lekin 1000 ⁰Cdan baland haroratda salbiy reaktsiyalar ketishni boshlaydi, ya`ni ammiak oksidlanib azot oksidlari hosil bo’lishi mumkin. Agar harorat 900 ⁰C dan tushishni boshlasa ammiak reaktsiyaga kirishmay qolib ketadi, bu esa atmosferaga amiakni chiqib ketishiga sabab bo’ladi, ammiak ham o’z navbatida zaxarli modda hisoblanadi.