Mavzu: Aylana jismlar (silindr, konus, shar, sfera ) to’la sirti va hajmi

Uyga vazifalarini tekshirish va o’tilgan mavzuni mustahkamlash.
1. Qanday geometrik shakllar a) yassi; b) fazoviy deb ataladi?
2. Qanday jism ko‘pyoq deb ataladi? Uning elementlariga ta’rif bering.
3. Qanday jism prizma deb ataladi? Uning elementlariga ta’rif bering.
4. Qanday prizma turlarini bilasiz?
5. To‘g‘ri burchakli parallelepipedga ta’rif bering.
6. Qanday jism piramida deb ataladi? Uning elementlariga ta’rif bering.
7. Qanday piramida turlarini bilasiz?
8. Muntazam piramida xossalarini ayting.

4. 
   Dars materiallarini tushuntirish (materiallarni tushuntirish dars prezentatsiyasi va videorolik, amaliy harakatlar, tayyor ishlar ko’rgazmasini namoyish qilish bilan birgalikda olib boriladi).
   

Nazariy qism:
Fazoviy shakllarning yana muhim sinflaridan biri – bu aylanish jismlaridir.
Ularga silinrd, konus va shar kiradi. Tog‘ri to‘rtburchakni bir tomoni atrofida aylantirishdan hosil bo‘lgan jismga silindr deb aytiladi (16 –18 rasmlar).
Bunday aylantirishda tog‘ri to‘rtburchakning bir tomoni qo‘zg‘alishsiz qoladi.

Uni silindrning o‘qi deb ataymiz (17 - rasm).
O‘qqa qarama-qarshi yotgan tomon aylanishidan hosil bo‘lgan sirt silindrning
yon sirti deb, tomonning o‘zi esa silindrning yasovchisideb yuritiladi. Tog‘ri to‘rtburchakning qolgan tomonlarining har biri bu aylanishda doira ko‘rinishidagi sirtni hosil qiladi. Bu doiralar silindrning asoslarideb ataladi.Tog‘ri burchakli uchburchakni bir kateti atrofida aylantirishdan hosil bo‘lgan jismga konus deb aytiladi (19–21 - rasmlar). Bu katetni esa konusning o‘qi deb ataymiz.




Yangi mavzuni mustahkamlash.
“To’g’ri so’z tuzing” o’yini o’tkaziladi.
Har uchala guruh o’quvchilariga masalalar yozilgan tarqatmalar beriladi. Masalalar to’g’ri hal etilgach, ochqich so’z ochilganda “2004 yil “Mehr va muruvvat yili” so’zi paydo bo’lishi lozim.
I guruh uchun
Masala: Silindr asosining radiusi r, o’q kesimining dioganali d bo’lsa, o’q kesimining yuzi hisoblansin.