Mavzu: Aybdor o'z qilmishiga amalda pushaymon bo'lganda jazo tayinlash tushunchasi asoslari

7. Engilroq jazo tayinlash.

Sud sodir etilgan jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasini jiddiy kamaytiruvchi holatlarni hisobga olib, qonunda ko’rsatilganidan ham engilroq jazo tayinlashi mumkin.

Engilroq jazo tayinlashning shakllariga:
- JK Maxsus qismining moddasida nazarda tutilgan mazkur jinoyat uchun belgilangan jazoning eng kam qismidan ham kamroq jazo tayinlanishi;
- JK Maxsus qismining moddasida nazarda tutilmagan boshqa engilroq turdagi jazoning tayinlanishi;
- JK Maxsus qismining moddasida qo’llanilishi shart deb ko’rsatilgan qo’shimcha jazoni tayinlanmasligi kiradi.
Sud JK 57-moddasi 2-qismida ko’rsatilgan holatlarni jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasini jiddiy kamaytiruvchi holatlar deb topishi mumkin.
Shuningdek, aybdor o’z qilmishiga chin ko’ngildan pushaymon bo’lsa, aybini bo’yniga olish to’g`risida arz qilsa yoki jinoyatni ochilishida faol yordam bersa, shuningdek etkazilgan zararni o’z ixtiyori bilan qoplasa va qilmishida JK 56 moddasi birinchi qismida nazarda tutilgan og`irlashtiruvchi holatlar mavjud bo’lmasa, unga tayinlanadigan jazo miqdori va muddati sodir etgan jinoyati uchun JK maxsus qismi sankstiyasida nazarda tutilgan eng og`ir jazoning to’rtdan uch qismidan oshib ketmasligi lozim.


8. Aybdor o’z qilmishiga amalda pushaymon bo’lganida jazo tayinlash

Aybdor o’z qilmishiga amalda pushaymon bo’lganida jazo tayinlashda jazo muddati yoki miqdori JK Maxsus qismining tegishli moddasida nazarda tutilgan eng ko’p jazoning uchdan ikki qismidan oshmasligi kerak.

Buning uchun quyidagi shartlar bir paytning o’zida mavjud bo’lishi talab etiladi:
1) JK 55-moddasi birinchi qismining "a" (aybni bo’yniga olish to’g`risida arz qilish, chin ko’ngildan pushaymon bo’lish yoki jinoyatni ochish uchun faol yordam berish) va "b" bandlarida (etkazilgan zararni ixtiyoriy ravishda bartaraf qilish) nazarda tutilgan jazoni engillashtiruvchi holatlar mavjud bo’lishi;
2) JK 56-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan jazoni og`irlashtiruvchi holatlar mavjud bo’lmasligi.
Mazkur qoida javobgarlikni og`irlashtiradigan holatlarda qasddan odam o’ldirish (97-moddaning ikkinchi qismi) va terrorizm (155-moddaning uchinchi qismi) bilan bog`liq jinoyatlarni sodir etgan shaxslarga tatbiq etilmaydi.