Firibgarlikdan kelib chiqadigan jiddiy xatolarni aniqlash uchun auditorning javobgarligi
Auditor mulkdorning vakillariga firibgarlikning oldini olish yoki aniqlash bilan bog‘liq ichki nazoratdagi kamchiliklar yoki auditor rahbariyatdan о‘rgangan xatolar yoki auditorlik tekshiruvi davomida kashf etgan xatolar tо‘g‘risida xabardor bо‘lishini ta’minlashi kerak. Egasining vakillariga etkazilishi kerak bо‘lgan masalalar auditorning professional qarori bilan belgilanadi.
Bunday savollarga quyidagilar kirishi mumkin:
menejmentning malakasi va odob-axloq masalalari;
boshqaruv firibgarligi; moliyaviy (buxgalteriya) hisobotida jiddiy buzilishlarga olib kelgan boshqa firibgar harakatlar;
moliyaviy (buxgalteriya hisobotlari) xatolaridan kelib chiqadigan jiddiy buzilishlar;
kelajakda moliyaviy (buxgalteriya) hisobotlarining jiddiy buzilishlarini keltirib chiqarishi mumkin bо‘lgan notо‘g‘ri ma’lumotlar.
5.Firibgarlik aniqlanganida auditorning hatti-harakati. Auditor uchun kelishuvni davom ettirish imkonsizligi
Xatolar - bu moliyaviy hisobotdagi bilmagan holda buzilishlar, shu jumladan, miqdorni о‘tkazib yuborish yoki ma’lumotni oshkor qilmaslik.
-notо‘g‘ri hisobga olish yoki faktlarni notо‘g‘ri talqin qilish natijasida kelib chiqadigan notо‘g‘ri buxgalteriya hisob-kitoblari;
- buxgalteriya hisobi tamoyillarini qо‘llashda о‘lchov, tasniflash, taqdim etish yoki oshkor qilish bilan bog‘liq xatolar.
Firibgarlik - bu bir yoki bir necha rahbariyat, menejerlar, xodimlar yoki uchinchi shaxslar tomonidan aldov yo’li bilan adolatsiz yoki noqonuniy foyda olish uchun qilingan qasddan qilingan harakatlar.
Firibgarlik - bu bir yoki bir necha rahbariyat, menejerlar, xodimlar yoki uchinchi shaxslar tomonidan aldov yo’li bilan adolatsiz yoki noqonuniy foyda olish uchun qilingan qasddan qilingan harakatlar.
"Firibgarlik" atamasi yuridik amaliyotda keng qо‘llaniladi, ammo auditor faqat moliyaviy hisobotda jiddiy buzilishlarni keltirib chiqargan firibgarlik faktlarini kо‘rib chiqadi. Menejerlardan biri yoki bir nechtasi yoki menejment uchun mas’ul shaxslar tomonidan sodir etilgan firibgarlik "boshqaruv firibgarligi" deb nomlanadi. Korxona xodimi tomonidan sodir etilgan firibgarlik xodimlarning firibgarligi deb nomlanadi. Ushbu holatlarning har birida korxona xodimlari о‘rtasida ham,
tekshirilayotgan korxonaga aloqasi bо‘lmagan uchinchi shaxslar bilan ham til biriktirilishi mumkin. Qasddan buzilishning ikki turi mavjud:
-soxta moliyaviy hisobotdan kelib chiqadigan notо‘g‘ri ma’lumotlar;
- aktivlarni о‘zlashtirishdan kelib chiqadigan buzilishlar.
Moliyaviy hisobotni firibgarlarcha tuzish, raqamli qiymatlarning о‘tkazib yuborilishi yoki notо‘g‘riligini yoki moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarni yо‘ldan ozdirish maqsadida moliyaviy hisobotdagi ma’lumotlarning oshkor qilinmasligini о‘z ichiga oladi.
Moliyaviy hisobotni firibgarlarcha tuzish, raqamli qiymatlarning о‘tkazib yuborilishi yoki notо‘g‘riligini yoki moliyaviy hisobotdan foydalanuvchilarni yо‘ldan ozdirish maqsadida moliyaviy hisobotdagi ma’lumotlarning oshkor qilinmasligini о‘z ichiga oladi.