Mavzu: aтom тuzilishi 12-Ma`ruza Reja

Atom tuzilishi xaqida aniq tasavvur beruvchi birinchi tajriba 1911 yilda ingliz fizigi E.Rezerford tomonidan amalga oshirildi.

• Atom tuzilishi xaqida aniq tasavvur beruvchi birinchi tajriba 1911 yilda ingliz fizigi E.Rezerford tomonidan amalga oshirildi.
• Yetarlicha katta kinetik energiyali massiv zarralar bilan biror modda atomlarini bombardimon qilinsa, energiya hisobiga ular atom bag`riga kirib, uni parchalashi mumkinligidan Rezerford atom tuzilishini aniqlashda foydalanadi. U atomlarni
• -zarralar bilan bombardimon qilish kerak degan xulosaga keldi.

• m

• 

• Pb

• R-Radioaktiv element

• T-Tirqishlar

• Z.V-Oltin folga

• ---->Sochilishdan oldingi alfa zarralar trayektoriyasi

• ---->Sochilishdan keyingi alfa zarralar trayektoriyasi

• ?

• Folga

• Radioaktiv element

• - zarra – yorug’likning vakuumdagi tezligining 1/30 qismi

• Ekran

• Folga

Z=2 alfa zarraning Z=26 Temir yadrosida sochilishi

Z=2 alfa zarraning Z=3 Litiy yadrosida sochilishi

(Z=-1)elektron zarrasining Z=79 Oltin yadrosida sochilishi

Ma’lum miqdordagi -zarralar juda katta (deyarli 1800 gacha bo`lgan) burchaklarga sochilganligi ma’lum bo`ldi.

• Ma’lum miqdordagi -zarralar juda katta (deyarli 1800 gacha bo`lgan) burchaklarga sochilganligi ma’lum bo`ldi.
• Тajriba natijalarini taxlil qilib, Rezerford 1911 yilda atomning yadro modelini taklif qildi:
• Atomning markazida musbat zaryadli yadro joylashgan bo`lib, uning atrofida manfiy zaryadli zarralar (elektronlar) turli orbitalar bo`ylab harakatlanadi.
• Bu atomning Planetar modeli ham deb ataladi.

• Atomning tuzilishi

• Tomson modeli

• Rezerford modeli

• Yadro

• Elektronlar qobig’i

• K L

• Atom yadrosi

• o’lchamini aniqlash

• Atomning planetar

• modeli