|
Patomorfologiyasi. Ensefalitning deyarli barcha turlarida bosh miyadayallig‘lanish-degenerativ jarayonlari ketadi. Neyronlar atrofiyaga uchrab, yo‘qola boshlaydi, ularning o‘rnini astrositlardan iborat tugunlar egallaydi. Shuningdek, glial to‘qima proliferatsiyasi, vaskulitlar, mikrogemorragiyalar,perinevral va perivaskulyar shishlar vujudga keladi. Miya pardalarida esa fibroz to‘qimalar shakllanadi. Keyinchalik ushbu patologik jarayonlar miya to‘qimalarida turli xil ishemik, mikrogemorragikva degenerativ o‘choqlar hamda kistalar paydo bo‘lishiga olib keladi - Patomorfologiyasi. Ensefalitning deyarli barcha turlarida bosh miyadayallig‘lanish-degenerativ jarayonlari ketadi. Neyronlar atrofiyaga uchrab, yo‘qola boshlaydi, ularning o‘rnini astrositlardan iborat tugunlar egallaydi. Shuningdek, glial to‘qima proliferatsiyasi, vaskulitlar, mikrogemorragiyalar,perinevral va perivaskulyar shishlar vujudga keladi. Miya pardalarida esa fibroz to‘qimalar shakllanadi. Keyinchalik ushbu patologik jarayonlar miya to‘qimalarida turli xil ishemik, mikrogemorragikva degenerativ o‘choqlar hamda kistalar paydo bo‘lishiga olib keladi
- Klinikasi. Birlamchi va ikkilamchiensefalitlar bir-biriga o‘xshash klinikaga ega. Ensefalit, odatda, o‘tkir boshlanadi, ya’ni bemorning tana harorati ko‘tariladi,boshi qattiq og‘riydi, ko‘ngli ayniydi va qusadi. Ko‘ngil aynish va qusish ketma-ket ro‘y beradi. Buni serebral qusish deb atashadi. Bemorning tanasi qaqshab og‘riydi,bo‘yin sohasi, beli va oyoqqo‘llaridakuchli og‘riqlar paydo bo‘ladi va u holsiz bo‘lib qoladi. Bu simptomlarning paydo bo‘lishi bevosita nerv tuzilmalarining zararlanishi bilan ham, umumiy intoksikatsiya bilan ham bog‘liq. Bemorda turli darajada ifodalangan es-hush buzilishlari, ya’ni somnolensiya, deliriya va sopor holatlari kuzatiladi. Meningeal simptomlar, epileptik xurujlar va ruhiy buzilishlar paydo bo‘ladi. R
MIELIT Orqa miyaning yallig‘lanishiga mielit deb aytiladi. Agar yallig‘lanishjarayoni bir necha segment bilan chegaralanib, faqat orqa miyaning ko‘ndalangini egallasa, bunga ko‘ndalang mielit deyiladi. Yallig‘lanish jarayoni orqa miyaning turli segmentlarida tarqoq holda joashsabunga tarqoq mielit deb aytiladi. Mielit ko‘pincha orqa miyaning ko‘krak segmentlari zararlanishi bilan namoyon bo‘ladi. Etiologiyasi. O‘tkir mielitni bir qancha infeksiyalar chaqirishi mumkin va bular, birinchi navbatda, virusli infeksiyalardir. Asosan oddiygerpes (Herpes simplex), belbog‘ gerpes (Herpes zoster), epidemik parotit, Epstayn-Barr, Koksaki va ECHO, sitomegalovirus, qizamiq, qizilcha va OITS viruslari mielitni tug‘diruvchi omillardir. Shuningdek, brutselloz, sil, zaxm, mikoplazma, rikketsiyalar kabi bakterial infeksiyalarham mielit chaqirishadi. Mielit ikkilamchi yiringli o‘choqlardan infeksiyalarninggematogen yo‘l bilan orqa miyaga yetib kelishi sababli ham rivojlanadi. - MIELIT Orqa miyaning yallig‘lanishiga mielit deb aytiladi. Agar yallig‘lanishjarayoni bir necha segment bilan chegaralanib, faqat orqa miyaning ko‘ndalangini egallasa, bunga ko‘ndalang mielit deyiladi. Yallig‘lanish jarayoni orqa miyaning turli segmentlarida tarqoq holda joashsabunga tarqoq mielit deb aytiladi. Mielit ko‘pincha orqa miyaning ko‘krak segmentlari zararlanishi bilan namoyon bo‘ladi. Etiologiyasi. O‘tkir mielitni bir qancha infeksiyalar chaqirishi mumkin va bular, birinchi navbatda, virusli infeksiyalardir. Asosan oddiygerpes (Herpes simplex), belbog‘ gerpes (Herpes zoster), epidemik parotit, Epstayn-Barr, Koksaki va ECHO, sitomegalovirus, qizamiq, qizilcha va OITS viruslari mielitni tug‘diruvchi omillardir. Shuningdek, brutselloz, sil, zaxm, mikoplazma, rikketsiyalar kabi bakterial infeksiyalarham mielit chaqirishadi. Mielit ikkilamchi yiringli o‘choqlardan infeksiyalarninggematogen yo‘l bilan orqa miyaga yetib kelishi sababli ham rivojlanadi.
- Patogenezi va patomorfologiyasi. Kasallik patogenezida yallig‘lanishreaksiyalari va mikrosirkulyator buzilishlar asosiy o‘rin egallaydi.Yallig‘lanish reaksiyalari orqa miyaning oq va kulrang moddasida rivojlanadi. Orqa miya to‘qimalaridagi morfologik o‘zgarishlar limfoid hujayralar infiltratsiyasi, nerv hujayralari nekrobiozi va nekrozi, mielin to‘qimasining yemirilishi, giperemiya, perdiapedez gemorragiyalar bilan namoyon bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
