Mavzu asab sistemasi kasalliklari

Klinikasi. Kasallik, asosan, o‘tkir, kam hollarda nimo‘tkir tarzda boshlanadi. Tana harorati 39–40°C ga ko‘tariladi va boshqa umuminfeksion belgilar (bosh og‘riq va h.k.) paydo bo‘ladi. Parallel tarzda belda kuchli og‘riqlar yuzaga keladi va ular spinal ildizchalar bo‘ylab tananing boshqa sohalariga tarqaladi. Og‘riq irradiatsiya qilgan joylarda kuchli paresteziyalar ham kuzatiladi. Odatda, 2–3 kun ichida falajliklar va sezgi buzilishlari shakllanib bo‘ladi. Ayniqsa, o‘tkir virusli infeksiyalar chaqirgan mielitlarda nevrologik simptomlar tez rivojlanadi.

• Klinikasi. Kasallik, asosan, o‘tkir, kam hollarda nimo‘tkir tarzda boshlanadi. Tana harorati 39–40°C ga ko‘tariladi va boshqa umuminfeksion belgilar (bosh og‘riq va h.k.) paydo bo‘ladi. Parallel tarzda belda kuchli og‘riqlar yuzaga keladi va ular spinal ildizchalar bo‘ylab tananing boshqa sohalariga tarqaladi. Og‘riq irradiatsiya qilgan joylarda kuchli paresteziyalar ham kuzatiladi. Odatda, 2–3 kun ichida falajliklar va sezgi buzilishlari shakllanib bo‘ladi. Ayniqsa, o‘tkir virusli infeksiyalar chaqirgan mielitlarda nevrologik simptomlar tez rivojlanadi.

BELBOG‘ GERPES Belbog‘ gerpes (herpes zoster) – sporadik tarzda uchraydigan o‘tkir virusli infeksion kasallik bo‘lib, asosan spinal gangliyalarning zararlanishi bilan namoyon bo‘ladi. Bu kasallik har qanday yoshda uchraydi. Biroq u katta yoshdagilarda, ya’ni 60 yoshdan keyin juda ko‘p kuzatiladi. Immunitetning keskin pasayishi belbog‘ gerpes bilan kasallanishxavfini juda oshiradi. Etiologiyasi va patogenezi. Kasallik qo‘zg‘atuvchisi suvchechak virusi (varicella zoster virus) bo‘lib, u avval suvchechak bilan kasallanganlardauchraydi. Ma’lumki, odam suvchechak bilan bolalik davrida kasallanadi. Kasallik o‘tib ketgach, viruslar organizmdan butunlay chiqib ketmaydi. Virus odam organizmining ba’zi a’zolariga, shu jumladannerv sistemasiga o‘tadi. Virus spinal va trigeminal gangliyalarga joylashib oladi. Bu viruslar organizmda yashirin holatda bir necha yillar mobaynida saqlanadi. Virusning organizmga dastlabki tushgan davridan boshlab herpes zoster simptomlari paydo bo‘lgunga qadar o‘tgan vaqt bir necha 10 yillarni tashkil etadi. Ammo bu davr juda qisqa, ya’ni bir necha oylar bo‘lishi ham mumkin.

• BELBOG‘ GERPES Belbog‘ gerpes (herpes zoster) – sporadik tarzda uchraydigan o‘tkir virusli infeksion kasallik bo‘lib, asosan spinal gangliyalarning zararlanishi bilan namoyon bo‘ladi. Bu kasallik har qanday yoshda uchraydi. Biroq u katta yoshdagilarda, ya’ni 60 yoshdan keyin juda ko‘p kuzatiladi. Immunitetning keskin pasayishi belbog‘ gerpes bilan kasallanishxavfini juda oshiradi. Etiologiyasi va patogenezi. Kasallik qo‘zg‘atuvchisi suvchechak virusi (varicella zoster virus) bo‘lib, u avval suvchechak bilan kasallanganlardauchraydi. Ma’lumki, odam suvchechak bilan bolalik davrida kasallanadi. Kasallik o‘tib ketgach, viruslar organizmdan butunlay chiqib ketmaydi. Virus odam organizmining ba’zi a’zolariga, shu jumladannerv sistemasiga o‘tadi. Virus spinal va trigeminal gangliyalarga joylashib oladi. Bu viruslar organizmda yashirin holatda bir necha yillar mobaynida saqlanadi. Virusning organizmga dastlabki tushgan davridan boshlab herpes zoster simptomlari paydo bo‘lgunga qadar o‘tgan vaqt bir necha 10 yillarni tashkil etadi. Ammo bu davr juda qisqa, ya’ni bir necha oylar bo‘lishi ham mumkin.
• Klinikasi. Kasallik klinikasi va kechishida 4 davr farqlanadi. 1. Prodromal davr yoki pregerpetik nevralgiya. 2. Gerpetik (ekzantem) toshmalar davri. 3. Postgerpetik nevralgiya davri. 4. Asoratlar davri.