|
Mavzu: Anorganik kimyo fanining predmeti, rivojlanish davrlari va metodlari. Bajardi: SH.Xolmurodov Tekshirdi: R.Berdiqulov. Reja: - Anorganik kimyo fanining rivojlanish davrlari.
- Anorganik kimyo predmeti.
- Anorganik kimyo metodlari.
Anorganik kimyo (yun. an – inkor qoʻshimchasi va organik kimyo) – kimyoviy elementlar va ulardan hosil boʻlgan bi-rikmalar haqidagi fan (faqat uglerod birikmalarini organik kimyo, uglerod-536ning bir necha oddiy birikmalarinigi-na Anorganik kimyo oʻrganadi). Anorganik moddalar, xususan ogir metallar – oltin, kumush, mis, temir, qoʻrgʻoshin, simob va qalay, metallmaslardan uglerod va oltingugurt qadim zamonlardan ma’lum. Milodning boshlarida kimyo Misrda taraqqiy etib, xlorid, sulfat, nitrat kislotalar, er-kin holda margimush, surma, fosfor, shuningdek bir qancha ishqor va tuzlar hosil qilingan. Turkistonda ham kimyoning qadimdan mavjudligini arxeolo-gik qazishlar natijasida topilgan mod-diy-madaniy yodgorliklar tasdiklaydi. Turkistonda koʻpgina kimyogar olimlar yetishib chiqqan. - Anorganik kimyo (yun. an – inkor qoʻshimchasi va organik kimyo) – kimyoviy elementlar va ulardan hosil boʻlgan bi-rikmalar haqidagi fan (faqat uglerod birikmalarini organik kimyo, uglerod-536ning bir necha oddiy birikmalarinigi-na Anorganik kimyo oʻrganadi). Anorganik moddalar, xususan ogir metallar – oltin, kumush, mis, temir, qoʻrgʻoshin, simob va qalay, metallmaslardan uglerod va oltingugurt qadim zamonlardan ma’lum. Milodning boshlarida kimyo Misrda taraqqiy etib, xlorid, sulfat, nitrat kislotalar, er-kin holda margimush, surma, fosfor, shuningdek bir qancha ishqor va tuzlar hosil qilingan. Turkistonda ham kimyoning qadimdan mavjudligini arxeolo-gik qazishlar natijasida topilgan mod-diy-madaniy yodgorliklar tasdiklaydi. Turkistonda koʻpgina kimyogar olimlar yetishib chiqqan.
Ulardan eng mashxurlari Abu Bakr ar-Roziy, Abu Abdulloh Muhammad ibn Yusuf al-Kotib al-Xo-razmiy, Abdulhakim ibn Abdulmalik al-Kosiy, Abu Ali ibn Sino va boshqa (qarang A-kimyo). Anorganik moddalar haqidagi ma’lumotlarni alohida oʻrganish gʻoyasini fransuz kimyogari N. Lemeri ilgari surgan. U 1675-yilda kimyo fani oʻrganadigan mod-dalarni kelib chiqishiga koʻra mineral moddalarga, oʻsimliklar va xayvonlardan hosil boʻladigan moddalarga boʻlgan edi. 19-asr oxirida fizika va boshqa fan so-xalaridagi katta kashfiyotlar (1869-yilda D. I. Mendeleyev davriy qonunni kashf etishi va hokazo) Anorganik kimyo taraqkiyotida muhim rol oʻynadi. Bu davrda davriy sistemada oʻrin qoldirilgan elementlarning barchasi topilib, davriy sistema toʻldirildi va transuran elementlar kashf etildi. Anorganik kimyoda kimyoviy tekshirishning ik-kinchi usuli: analiz va sintez keng qoʻllaniladi. 18-asr oxirida kimyoning vazifasi moddalar tarkibini aniqlash, ya’ni ularni analiz qilish deb hisoblan-gan boʻlsa, 19-asrning boshida kimyogarlar yangi moddalarni sintez qilishga ham tobora koʻproq ahamiyat berdilar - Ulardan eng mashxurlari Abu Bakr ar-Roziy, Abu Abdulloh Muhammad ibn Yusuf al-Kotib al-Xo-razmiy, Abdulhakim ibn Abdulmalik al-Kosiy, Abu Ali ibn Sino va boshqa (qarang A-kimyo). Anorganik moddalar haqidagi ma’lumotlarni alohida oʻrganish gʻoyasini fransuz kimyogari N. Lemeri ilgari surgan. U 1675-yilda kimyo fani oʻrganadigan mod-dalarni kelib chiqishiga koʻra mineral moddalarga, oʻsimliklar va xayvonlardan hosil boʻladigan moddalarga boʻlgan edi. 19-asr oxirida fizika va boshqa fan so-xalaridagi katta kashfiyotlar (1869-yilda D. I. Mendeleyev davriy qonunni kashf etishi va hokazo) Anorganik kimyo taraqkiyotida muhim rol oʻynadi. Bu davrda davriy sistemada oʻrin qoldirilgan elementlarning barchasi topilib, davriy sistema toʻldirildi va transuran elementlar kashf etildi. Anorganik kimyoda kimyoviy tekshirishning ik-kinchi usuli: analiz va sintez keng qoʻllaniladi. 18-asr oxirida kimyoning vazifasi moddalar tarkibini aniqlash, ya’ni ularni analiz qilish deb hisoblan-gan boʻlsa, 19-asrning boshida kimyogarlar yangi moddalarni sintez qilishga ham tobora koʻproq ahamiyat berdilar
Do'stlaringiz bilan baham: |
