Mavzu: ananaviy bo’magan maydalash usullari afzaliklari

2. Maydalash qurilmalari va ularning ishlash printsiplari

Maydalash qurilmalariga misol tariqasida kimyo sanoati-da keng tarqalgan yassi yuzali maydalash qurilmasini kelti-rish mumkin .Bu qurilmaning ish printsipi ikkita bir biri-ga nisbatan qo’z`galuvchan yuza orasiga material bo’laklarini qisib bo’laklashga asoslangan .Ushbu qurilmani konstruktiv tuzilishi quyidagi 2-rasmda keltirilgan.Qurilmaning asosiy ish organlariga qo’z`galmas va qo’z`galuvchan yassi qismlarni keltirish mumkin.Bu yassi yuzalarning usti mustaxkam qoplamalar bilan qoplangan.

1-rasm .Maydalash qurilmalarini printsipial chizmalari.
I-maydalash qurilmalari – maydalagich:a-yassi qismli,b-konusli,v-valli g-shnekli,d-bolgali,-tegirmonlar:
II- yanchish qurilmalari- tegirmonlar: a-sharli ,b- vibratsion sharli,v – dezintegrator,g- aero-dastali ,d-purkovchi,e-`gildirakli,1-material 2-havo


2-rasm. Yassi qismli maydalagich.
1-qo’z`galmas yuza.2-qo’z`galuvchan yuza.3-qo’z`galuvchan yuza ilmo`gining ochqi.4-maxovik.5-val.6-tortgichli prujina.7-sozlaydigan dastaklar.8-tirgavuchli plitalar.9-ekstsentrikli shatun.10-marganetsli po’latdan qilingan plitalar
Material oqimi qurilmaning yuqorigi qismidan bir machyorda tachminlanib beriladi.Qo’z`galuvchan yassi qism va qo’z`galmas yassi qism oroli`giga tushgan material bo’lagi ishqalanish va zarb kuchlari xisobiga maydalanadi va ikkala yuza ororli`gidagi tirqish orqali pastga tamon harakatlanadi,qo’z`galuvchan yuzaning ortga qaytishi xisobiga material bo’laklari pastga ,ma’lum masofagacha siljiydi.Material bo’laklarini chiqishdagi o’lchamlarini tortuvchi prujinali mexanizm yordamida rostlash mumkin.Yanchish qurilmalariga sharli tegirmonlarni misol qilib keltirish mumkin.Maydalovchi va maydalanuvchi jismlar bilan qisman to’ldirilgan bu qurilma davriy va o’zliksiz ishlaydi .Maydalovchi jism sifatida uralit sharlari,o’ta mustaxkam materiallardan tayyorlangan tsilindrik buyumlar qo’llaniladi.Davriy ishlaydigan bu qurilmalarda ish unumdorligi kam bo’ladi.Qurilmaning ustki qismidan sharlar va maydalanuvchi material solinadi va qurilma qopqo`gi mahkam berkitiladi.Harakatlantirish mexanizmi yordamida qurilma barabani harakatlanib, idish ichida material bo’laklari va sharlar yuqoriga tamon ma’lum nuqtaga qadar ko’tariladi.O`girlik kuchi xisobiga sharlar va material bo’laklarining pastga qulashi natijasida sharlarning zarbiy urilishi oqibatida material bo’laklanadi.Idish devorlari va sharlarning orali`gida ishqalanishi xisobiga material mayin qilib yanchiladi.Sharli tegirmonni tuzilishi quyidagi rasmda keltirilgan: -

3-rasm .Sharli va purkovchi tegirmon
1,7-qopqoqlar; 2-zirxli plitalar; 3-baraban qobi`gi;4-lyuk;5-harakatlanuvchi `gildirak;6-diafragmali panjara;8-radial qirralar;9-ichi bochsh sapfa;10-yo’naltiruvchi konus.
Maydalash qurilmalaridan tashqari kimyo sanoatida lastic va nisbatan yumshoq bo’lgan materiallarni bo’laklash uchun kesish qurilmalari qo’llaniladi.
Kesish qurilmalari kimyo va oziq –ovqat texnologiyasida oraliq operatsiyalarni bajarish uchun qo’llaniladi. Odatda bu jarayon yumshoq materiallarni bo’laklarga ajratish uchun xizmat qiladi. Bu jarayonlarda ramali markazdan qochma lavlagi qirqich, vertikal sabzavot qirqich, gochsht keskich, `gisht kesuvchi avtomat va shu kabilarni keltirish mumkin.
Bu qurilmalardagi asosiy ishchi element pichoq – keskich bo’lib, u material yuzasida ma’lum tezlikda harakatlanishi va o’zining ochtkir yuzasi bilan materialni bo’laklarga ajratadi. Kesish qurilmasi va elementlari quyidagi rasmda keltirilgan:
Ramali markazdan qochma lavlagi keskich-shakar ishlab chiqarishda asosiy qurilmada lavlagi mayda bo’laklarga – qipiqlarga ajratadi, buning xisobiga lavlagi tarkibidan caharozani ajratib olish osonlashadi. Qurilmani ishlash printsipi quyidagicha: tushirish bunkeridan lavlagi aylanuvchi ulitka yordamida qurilmaning asosiy qismiga tushiriladi.