Mavzu: Alisher Navoiy asarlarida vazn xususiyatlari Bajardi: Qo'shimatova Yulduzoy

Mavzu:Alisher Navoiy asarlarida vazn xususiyatlari

Bajardi:Qo'shimatova Yulduzoy

Alisher Navoiy
Turkiy til asoschisi
1441-yil 9-fevralda Hirotda tavallud topgan
Otasi G‘iyosiddin Kichkina
"Muqarrabi shohiy"
degan oliy martabaga erishgan
Eng yirik to‘plamli asarlaridan biri "Xazoyin ul -maoniy"dir
Eng buyuk asari"Xamsa"

Navoiygacha bo‘lgan turkiy she‘riyatda aruz tizimining xushohang vaznlaridan foydalanish va ularni turkiy she‘riyatga olib kirishda Sakkokiy, Gadoiy, Atoyi, Hofiz Xorazmiy, Lutfiy kabi shoirlarning xizmatlari katta bo‘ldi . Sakkokiy o‘zining 40 ga yaqin g‘azali va 11 qasidasida aruz tizimining 5 bahridan foydalangan bo‘lsa, Atoiy va Gadoiy she‘riyatida 6 bahr, Lutfiy va Hofiz Xorazmiy devonlarida esa 9 tadan bahr istifoda qilinganini ko‘ramiz. Ushbu bahrlar va ularga mansub bo‘lgan vaznlarni quyidagi jadvalda ko‘rish mumkin:

Navoiygacha bo‘lgan turkiy she‘riyatda aruz tizimining xushohang vaznlaridan foydalanish va ularni turkiy she‘riyatga olib kirishda Sakkokiy, Gadoiy, Atoyi, Hofiz Xorazmiy, Lutfiy kabi shoirlarning xizmatlari katta bo‘ldi . Sakkokiy o‘zining 40 ga yaqin g‘azali va 11 qasidasida aruz tizimining 5 bahridan foydalangan bo‘lsa, Atoiy va Gadoiy she‘riyatida 6 bahr, Lutfiy va Hofiz Xorazmiy devonlarida esa 9 tadan bahr istifoda qilinganini ko‘ramiz. Ushbu bahrlar va ularga mansub bo‘lgan vaznlarni quyidagi jadvalda ko‘rish mumkin:

1) Sakkokiy 5 ta bahr 11 ta vazn
2)Gadoiy 6 ta bahr 15 ta vazn
3) Atoyi 6 ta bahr 18 ta vazn
4) Lutfiy 9 ta bahr 38 ta vazn
5) Hofiz Xorazmiy 9 ta bahr 54 ta vazn

Alisher Navoiyning 1465-yildan 1471-yilgacha yaratilgan she‘rlari uning muxlislari tomonidan tartib berilgan ikkinchi devoni -"Oqqo‘yinli muxlislar devoni" dan o‘rin olgan bo‘lib, uning tarkibida 229 ta she‘r bor .

Alisher Navoiyning 1465-yildan 1471-yilgacha yaratilgan she‘rlari uning muxlislari tomonidan tartib berilgan ikkinchi devoni -"Oqqo‘yinli muxlislar devoni" dan o‘rin olgan bo‘lib, uning tarkibida 229 ta she‘r bor .