Mavzu: alfa zarrachalar izlarini vilson kamerasi yordamida namoyish etish ishdan maqsad

 
ISHNI BAJARISH TARTIBI: 
1. S
uv-spirt aralashmasini tayyorlash:
Polietilen idishda suv(50%)+spirt(50%) 
aralashmasini tayyorlang. 
Izoh
: Kengaytirish bilan hosil qilingan toʻyingan 
bugʻning kondensatsiyalanishi faqat alfa zarrachalar yordamida hosil qilingan ionlar 
tufayli boʻlishi mumkin va kamera ichiga qandaydir kirib qolgan boshqa zarralar 
tufayli kondensatsiyalanish hosil boʻlmasligi kerak, shuning uchun kameraning 
ichini changlardan toza tuting; agar lozim boʻlsa uni distillangan suv bilan yuving.
6-rasm radiy-226 idishi bilan birgalikda, 1- 
idish 
qopqogʻi, 2- Ra-226 preparatini ushlagich, 3- 
silindrga biriktirilgan igna, 4 – silindr, 5- silindr 
ichiga joylangan Ra-226 moddasi, 6- shisha idish 
5-rasm
Laboratoriya umumiy ko
ʻ
rinishi 
7-rasm. Vilson kamerasining 
tuzilishi. 

---

2. Qisqich yordamida laboratoriya stoliga Vilson kamerasini mahkamlang. Vilson 
kamerasi ostiga biriktirilgan vakuum nasosni dastagini tortish oson boʻlsin. 
3. Vilson kamerasi qopqogʻini bir qoʻlingiz bilan mahkam ushlang va boshqasi bilan 
qisqichlarni oching va kamera ichidagi uch oyoqli doiraviy taglikning orqa 
tomonidagi junli qoplamasini suv+spirt aralashmasi bilan yaxshilab namlang, ammo 
aralashmani ichiga solmang. 
4. Doiraviy taglikni rezina halqa bilan birga kamera asosi ustiga joylashtiring. 
Rezina halqa kamera asosiga bir tekis joylahganligiga ishonch hosil qiling.
5. Barcha xavfsizlik choralariga rioya qilgan holda Ra-226 preparatini uch oyoqli 
doiraviy taglikdagi maxsus 
tutgichi(Ra-226 joylangan silindr joylashadigan 
uyasi)ga
joylashtiring
. 
6. Vilson kamerasi qopqogʻini rezina halqa ustiga bir tekis joylashganiga ishonch 
hosil qilib joylashtiring va uni kamera qisqichlari bilan mahkamlang.
7. Vilson kamerasini tok manbai (0 – 450 V) qutblariga ulang. 
8. Lampani taglikka mahkamlang va uni Vilson kamerasidan taxminan 15 sm 
masofaga kameraning kuzatish oynasi sathida joylashadigan qilib oʻrnating va 
lampani tok manbaiga (6 V/5A) ulang. 
9. Bir boʻlak qogʻozga mazkur laboratoriyani bajariyotgan talabalar ismlarini yozib 
vilson qamerasi qopqogʻi ustiga qoʻying (qogʻoz alfa zarrachalar izlarini koʻrishga 
halaqit qilmasin). 
9. Vilson kamerasi asosiga biriktirilgan vakuum nasosi dastagini pastga torting va 
alfa zarrachalar izlarini kuzating hamda telefoningizga rasmga oling.