Mavzu: Ajraluvchi birikmalar mavzusi bo’yicha dars ishlanmasi Mundarija: Kirish

Choklarning shartli yordamchi belgilari
3-jadval

№		1. Ёрдамчи белгилар
	Белгининг шакли	Ёрдамчи белгининг мазмуни	Ёрдамчи белгининг жойлашуви
			Бет томондан	Орка томондан
1	2	3	4	5
1		Чок кучайтиргичи олиб ташлансин
2		Чокнинг гадир-будирликлари ишлансин
3		Чок буюмни монтаж килиш пайтида бажарилсин
4		Узун нуктали чок, чизикнинг киялик бурчаги  60^0
5		Шахмат тартибида жойлашган нуктали чок
6		Ёпик чизик буйлаб жойлашган чок. Белги диаметри 3 . . . 5 мм
7		Ёпик булмаган чок. Бу белги чизмада чокнинг жойлашиши яккол куриниб турган холларда кулланади
8		Чок катетини белгилашда кулланадиган шартли белги

4. Payvandlash usulining shartli belgisi (bu belgini ko’rsatmaslik ham mumkin).

7-shakl

5. Payvand birikma choklarining belgisi (3-jadval, II punkt) va katetining o’lchami (2-jadval).

6. Quyida: a) uzuk chok uchun payvandlanadigan uchastka uzunligi (yoki Z) va chok qadamining o’lchami; b) yakka payvand choklar uchun nuqtaning hisoblab olingan diametri; v) elektr-kontakt usulida bajariladigan choklar uchun chokning eni, kuchaytirish belgisi, payvandlanadigan uchastka uzunligi chok belgisi (yoki Z) va qadamining o’lchamlari ko’rsatiladi.

7.Yordamchi belgilar (3-jadvalga karang).
Nostandart choklar shartli belgisining strukturasi GOST 2.312-72 ga muvofiq bajariladi.
Payvand birikma chokining shartli belgisi bir tomonlama strelkali chiqarish chizig’ining gorizontal tokchasiga qo’yiladi. Chok bet tomoni bilan tasvirlangan bo’lsa, chok belgisi gorizontal tokcha ustiga (8-shakl, a), agar orqa tomoni bilan tasvirlangan bo’lsa, gorizontal chiziq ostiga yoziladi (8-shakl, b).
Chiqarish chizig’i tokchasining ustiga yoki ostiga chok sirtining tozalik belgisi chok belgisidan keyin qo’yilishi (9-shakl, a,b), yoxud chizmaning texnikaviy talabnomalarida, ko’rsatilishi mumkin.
Chizmada bir xil choklardan bir nechtasi tasvirlangan bo’lsa, shartli belgi faqat bitta chok tasviriga ko’yiladi, choklarning qolgan tasviridan tokchali chiqarish chiziqlari o’tkaziladi. Barcha bir xildagi choklarga bitta tartib nomeri beriladi (10-shakl) va chok belgisi qo’yilgan chiqarish chizig’ining qiya qismiga, masalan, “20 № 1” tarzida yozib quyiladi (10-shakl, a), bu misoldagi № 1-bir xildagi choklarning tartib nomeri, 20-bir xildagi choklar soni.
Standart payvand choklarining shartli belgilanishi
4-jadval

№	Chok xarakteristikasi	Chok ko’ndalang kesimi	Chokning shartli belgilanishi
			Bet tomondan	Orqa tomondan