Мавзу-3: Давлат инвестиция дастури

III. 
Omonat 
sertifikatlar 
o’zining  iqtisodiy 
mohiyati 
bo’yicha 
obligatsiyalarga  yaqin,  faqat  farqi  shundaki    omonat  sertifikatlari  nafaqat 
muddatli,  balki  investor  xoxlagan  paytda  kapitalini  kaytarib  olishi  mumkin 
bo’lgan  obligatsiyalardir.  Omonat  sertifikatlarning      sifatlar  bo’yicha 
klassifikatsiyalanishi obligatsiyalar kabi amalga oshiriladi. 
Omonat  sertifikatlari  investitsiyalash  ob`ekti  bo’lishi  bilan  bir  qatorda 
to’g’ridan-to’g’ri hisob-kitob vositasi sifatida ham chiqishi mumkin. 
Omonat  sertifikatlarining  investitsion  sifatlarini  baholash  qo’yidagi 
parametrlar yordamida amalga oshiriladi: 
1) 
emitent – bankning ishonchliligini baholash; 
2) 
fond  bozorida  omonat  sertifikatining  muomala  xarakterini 
baholash; 
3) 
omonat sertifikatlarining emissiya shartlarini baholash. 
Omonat  sertifikatlarining  ikkinchi  va  uchinchi  parametrlar  bo’yicha 
investitsion 
jozibadorligini 
baholashda 
foydalaniladigan 
ko’rsatgichlar 

---

 
68 
obligatsiyalarning  baholash  ko’rsatgichlari  bilan  bir  xil,  shuning  uchun  birinchi 
parametr bo’yicha baholashni ko’rib chikamiz. 
CHet  el  tajribasida  bankning  ishochliligini  baholash  CAMEL  sistemasi 
bo’yicha amalga oshiriladi, bu erda: 
«S» - bank kapitalining etarliligi; 
«A» - aktivlar sifat strukturasi; 
«M» - boshqaruv samaradorligi; 
«E» - daromadlilik (rentabellik) darajasi; 
«L» - likvidlik darajasi. 
  Ushbu  baholashdan  so’ng  bank  ishonchlilik  darajasi  bo’yicha  «yaxshi», 
«qoniqarli», «etarli» va «qoniqarsiz» turlarga ajratiladi. 
  IV.  Investitsion  sertifikatlar  deganda  investitsion  fond  yoki  investitsion 
kompaniya tomonidan chiqarilgan va o’z egasiga dividend olishga prays beruvchi 
qimmatli qog’ozga aytiladi. 
  O’zining iqtisodiy  mohiyati bo’yicha investitsion sertifikat oddiy 
aktsiyaning bir turi bo’lib, qo’yidagi sifatlar bo’yicha klassifikatsiyalanadi: 
1. Ro’yxatga olish va muomala xarakteri bo’yicha egasining ismi yozilgan va 
yozilmagan investitsion sertifikatlar. 
2. emitent turlari bo’yicha:  
a) ochiq investitsion fondlar investitsion sertifikatlar; 
b) yopiq investitsion fondlar investitsion sertifikatlar; 
v) investitsiya kompaniyalari investitsion sertifikatlari.