Mavzu №2. Kimyoviy analizning metrologik asoslari metrologiya haqida tushuncha

Konsentrasiyani ifodalash usullari

Masalan. Kuşburnu infuzionida askorbin kislotanıng miqdori 5,5 mg 1 litrda. Askorbin kislotanı massa ulushida ko’rsating. Eritmadagi askorbin kislotaning massa ulushini topamiz (1litr 103g bolganida):

Bu son bu raqam hisoblash uchun noqulay, shu sababli uni ppm (mln-1) birligiga aylantiraylik (angl. parts per million).

5,5*10-6*106 = 5,5 mln-1.

Massa kontsentraciyasi - erigan modda massasining eritma hajmiga nisbati. O’lchov birligi kg•dm-3 yoki kg•l-1 yoki g/ml.

Hajmiy konsentrasiya - erigan modda hajmining eritmaning umumiy hajmiga nisbati.

Ko'pchilik holatlarda eritmaning yoki boshqada ob'ektlarning tarkibi umumiy modda miqdorining komponentlik ulushi sipatida aniqlanadi. Ulush - bu komponent qismlari sonining ob'ekt qismlarining umumiy soniga nisbati. Molyar (α), massa (ω) va hajmiy (φ) ulush tuchunchalari ishlatiladi:

Ulush foizlarda, mln ulushlarda(ppm), milrd ulushlarda (ppb) (parts per billion) va trillion ulushlarda (ppt) hisoblanadi.