Mavzu №2. Kimyoviy analizning metrologik asoslari metrologiya haqida tushuncha

Parallel ta'riflar bilan deyarli bitta sharoitda bitta tanlab aniqlashning bir nechta natijalarini olish tushuniladi. Kimyoviy tahlilni o'tkazishda ular odatda bitta ta'rif bilan chegaralanib qolmay, xuddi shu sharoitda bir xil namuna uchun bir nechta parallel aniqlashlar (odatda 3-5) amalga oshiriladi. Parallel aniqlashning o'rtacha natijasi tahlil natijasi deb nomlanadi va s yoki x bilan belgilanadi. Tahlil natijalarining aniqlangan tarkibiy qismning haqiqiy tarkibidan (mk) og'ish aniqlanishning xatosi (yoki xatosi) deb ataladi.

• Parallel ta'riflar bilan deyarli bitta sharoitda bitta tanlab aniqlashning bir nechta natijalarini olish tushuniladi. Kimyoviy tahlilni o'tkazishda ular odatda bitta ta'rif bilan chegaralanib qolmay, xuddi shu sharoitda bir xil namuna uchun bir nechta parallel aniqlashlar (odatda 3-5) amalga oshiriladi. Parallel aniqlashning o'rtacha natijasi tahlil natijasi deb nomlanadi va s yoki x bilan belgilanadi. Tahlil natijalarining aniqlangan tarkibiy qismning haqiqiy tarkibidan (mk) og'ish aniqlanishning xatosi (yoki xatosi) deb ataladi.
• M - aniqlangan miqdorning haqiqiy qiymati bo'lsin; x1, x2, xi..xn - aniqlangan qiymatning o'lchanadigan (birlik) qiymati; birlikni aniqlash natijalari; n - birlik aniqlashlarining umumiy soni
• Bitta aniqlash bo'yicha tahlil usulida ko'zda tutilgan barcha operatsiyalar ketma-ketligining yagona o'tkazilishi tushuniladi. Bitta aniqlashning natijasi aniqlanadigan tarkibiy qismning qiymati aniqlanadi, bitta aniqlashda topiladi.
• Ko'pincha, aniqlangan m miqdorining haqiqiy qiymati o'rniga, a (yoki shunchaki a) qiymatning haqiqiy qiymati ishlatiladi, bu aniqlangan tarkibning eksperimental ravishda olingan yoki hisoblangan qiymatini anglatadi, shuning uchun uni shu maqsadda ishlatish mumkin bo'lgan haqiqiy qiymatga yaqinroq. Demak
• Хo`rta.=(х1+х2+…+хп)/п=(∑хі)/п (1) bu bir marta aniqlash natijalarining arifmetik o'rtacha (o'rtacha) ko'rsatkichi. xort. - aniqlangan miqdorning har bir qiymatidan хi aniqiraq bo'lgan qiymati.
• Tahlil natijasining to'g'riligi bilan biz aniqlangan miqdorning arifmetik o'rtacha va haqiqiy m (yoki haqiqiy a) qiymati o'rtasidagi nolga yaqinligini aks ettiruvchi tahlil sifatini tushunamiz: