Mavzu: 2-ish. O’simlik namunasi tarkibidagi

Laboratoriya ishlari natijalarini hisoblash bo’yicha ko’rsatmalar: Gigroskopik namlik quyidagi formula asosida hisoblanadi:

G = (a-v) • 100/v-A

Bu erda

a va v - byuks va namunaning quritishgacha va quritishdan keyingi massalari, g; A -quruq byukning massasi, g.

Olingan natijalarni qayd etish jadvali

Sana	Namuna turi va raqami	Byuksning raqami	Idishning (tayoqcha va qum bilan)	Yangi material solingan idishning	Namuna bilan quritilgan idishning	Quruq moda miqdori, %
			massasi, g

Quruq modda miqdorini aniqlash

Ishning nazariy asoslari: O’simlik mahsulotlari tarkibidagi quruq modda miqdorini aniqlash muhim ahamiyatga ega. Quruq modda miqdorini aniqlash uchun og’irligi ma’lum bo’lgan yangi o’simlik materiyali 100-105° S haroratda, massasi o’zgarmay qolguncha quritiladi va qayta tortiladi.

Laboratoriya ishini bajarish tartibi: Toza quruq byuksga 10 g chamasi toza kvarst qum va uchi to’mtoq shisha tayoqcha solinadi. Byuks qopqog’i ochiq holda (ichidagilari bilan birga), termostatda 100-105° C haroratda 30-40 daqiqa quritiladi va eksikatorda sovitilgach, texnik tarozida 0,01 g aniqlikda tortiladi.

Byuksni kuritish jarayonida quruq moddasi aniqlanadigan mahsulotning namunasi tayyorlanadi. Kartoshka tugunaklari, karambosh va sabzavotlar o’q chizg’ii bo’ylab ikkiga bo’linadi va bir bo’lagi yana ikkiga bo’linadi hamda uning bir bo’lagi mayda bo’lakchalarga ajratiladi.

Olma, nok, bexi kabilarning urug’lari va urug’ joylari, olcha, gilos va olxo’ri kabilarning danaklari, shuningdek, barcha meva va sabzavotlarning po’sti va pardasi olib tashlanadi. Maydalangan maxsulotdan kerakli miqdorda olib (olinadigan miqdor mahsulotning barcha qismlarini o’z ichiga olishi kerak), qaychi, qirg’ich yoki gomogenizatorda maydalanadi va taxtacha ustiga yoyiladi. Undan taxminan 5-6 g namuna olib, byuksga solinadi va shisha tayoqcha yordamida qum bilan aralashgiriladi hamda og’irligi shu tarozining o’zida aniqlanadi. Termostatda, qopqog’ini ochib, 100-105° S haroratda 6 soat quritiladi, vaqti-vaqti bilan byuksdagi aralashma shisha tayoqcha bilan aralashtirib turiladi. Byuksniig qopqog’i yopiladi, eksikatorda sovitiladi va tarozida tortiladi. Byukslar shu taxlit yana 1 soat quritiladi va tortiladi. Massalar orasidagi farq 0,02 g dan ortiq bo’lsa, yana 30 minut quritiladi.

Laboratoriya ishlari natijalarini hisoblash bo’yicha k o’rsatmalar: Quruq modda miqdori quyidagi formula asosida hisoblanadi:

X = (s-a/v-a)  100

bu erda

a - idishning massasi, g

v - namuna solingan idishning boshlang’ich massasi, g,

s - idishning namuna bilan birgalikda so’ngi massasi, g.
Olingan natijalarni qayd etish jadvali

Sana	Namuna turi va raqami	Byuksning raqami	Idishning (tayoqcha va qum bilan)	Yangi material solingan idishning	Namuna bilan quritilgan idishning	Qypiq moda miqdori, %
			massasi, g