Mavzu 11: tadqiqot obyektini

MAVZU 11: TADQIQOT OBYEKTINI O'RGANISHDA TADQIQOTCHINING TAYANCH NUQTAYI NAZARI


Reja

1. 
   Dunyoqarashning fan taraqqiyotiga munosabati.
   
2. 
   Idealistik dunyoqarash.
   
3. 
   Materialistik dunyoqarash.
   

Tayanch tushunchalar
Idealistik nuqtayi nazar, materialistik nuqtayi nazar, ruhoniy, mashshoiya, ob'yektiv idealizm, idealistik-materializm, dualistik qarash, ilmiy yo'nalish, diniy yo'nalish.

1. 
   Dunyoqarashning fan taraqqiyotiga munosabati.
   

Tadqiqotchining tayanch nuqtayi nazari falsafaning bosh masalasi - Nima birlamchi, materiyami, ongmi? Nima nimani yaratdi? Ong (ruh, xudo, g'ayri moddiy kuch) borliqni yaratdimi, borliq (materiya) ongnimi? - so'rog'iga nisbatan qanday munosabatda ekanligiga ko'ra ikki xil:
a) idealistik (ruhoniy),
b) materialistik (mashshoiy) bo'la oladi.

Na ruhoniy, na materialistik qarash tarafdorlari tayanch nuqtayi nazarlarini isbotlay olmaydiiar. Buni isbotlab bo'lmaydi ham.

Materialist (mashshoiy)lar idealist (ruhoniy)larni fahmiy bilish va nominalistik yondashish nuqtayi nazaridan turib inkor qilishsa,
idealist (ruhoniy)lar materialist (mashshoiy)larni idrokiy bilish va dialektik yondashish nuqtayi nazaridan turib inkor qilishadi.
Inkorning asoslari har xil bo’lganligi sababli ularning hech birini qabul qilib bolmaydi. Tadqiqotchi u yoki bu nuqtayi nazarni oddiygina isbotsiz – iymon, ozining ishonchi sifatida qabul qiladi va shu nuqtayi nazardan turib tadqiqot olib boradi.